“8ê Adara 1857ê de, şaristanê Amerîka, New York di, 40.000 karkerî (xebatkarê) çît û çîtaleyê, semedo ke, şertê xebata înan tikê asan bibo, yew fabrîqaya tekstîlî de, grew kerdo. Na ser o, polîsanê New Yorkî; gala nê xebatkaran kerda, semedo ke, nê xebatkarê nêremî, berê na fabrîqa înan ser o qefilnawo. Na sira de adir dekewto na fabrîqa û 129 cinî (cenî) na şewat/veşnayîş de, ganî-ganî veşayê û heyatê xo vînî kerdê. Semedo ke na roje; roja serehewanayîş û têkoşêna cinîyan bi, reyna semedo ke, cîhan (dinya ) de, na roje, biba roja “Yewîyeya Karkeranê Cinîyanî ê Cîhanî”; Kopenhag de, Kombîyayîşê Cinîyanê Enternasyonelê yê Dîyin de, bi pêşnîyazê Lîdera Partîya Demokrat û Sosyalê ya Almanya, Clara Zetkîne, semedê vîrardişê nê cenîyan; bi qerarê heme delegeyanê nê kombîyayîşê, na roje; “Roja Cinîyanê Dinya” qebul kerdo. Dima semedo ke, hem dinya de û hem zî Amerîka de, na Roje, “Roja Cinîyanê Dinya” ameya pîrozkerdiş, Rêxistina Dewletanê Yewîyeyî zî 16ê Çeleyê 1975ê de, “Roja Cenîyanê Dinya” qebul kerda. Na ser o her serre, 8ê Adare; “Roja Cinîyanê Kedkaranê ê Dinya” hetê cinîyanê kurdan û cinîyanê şaranî bînan ra yena pîrozkerdiş. M.S.”
Her serre welatê ma de û Dinya de 8ê Adare, se Roja Cinîyanê Kedkaranê ê Dinya yena pîrozkerdiş. Amancê pîrozkerdişê na roje; dîqetantişê heq-huqûqê cinîyan o. Ma rind zanê ke mîyanê camêrdan û cinîyan de, yew seyyewbînaneyî çin a. Dinya de, Tirkîya de; îqtîdar, mewkî meqam, sermaye, mal-mulk destê camêrdan de yo. Sîstemê dewletan de, îradeyê camêrdan esas girêno. Îqtîdaranê dewletan de, parlementoyan de û sewbîna sazîyan de, cinî hima-hima çinbîyaye hesibêna.
Mîyanê cinîyan û camêrdan de, tena ciyakereya/cîyakerîya cinsî çin a. Ciyakereya sinife zî esta. 8ê Adare, roja têkoşîna cenîyanê kedkaran o zî. Mîyanê aşmaneyê/maaşê camêrdan û cinîyan de zî yew ferq esto. Nêmeyê komelî, cenî temsîl kenê, la sermaye, kar û gure destê camêrdan de yo. Ma rind zanê ke, wexto ke sermaye, mal, mulk, kar, gure û îqtîdar destê camêrdî de bo, camêrdî; goreyê menfeetê xo, sîstemê xo awan kenê. Hetta no sîstem û no feraset; cinîyan se mulkê camêrdan veyneno. Na tahda; kargehan de, fabrîqeyan de, hêgayan de, keyeyan de heme cayanê cuyî de esta. Ma raşt vajê; pratîk de keda cinîyan hina vêş a, la wexto ke sira yena nîmet, cinîy; nê nîmet ra îstîfade nêkenê.
Weçînayoxan ra sera pancas cinî yî, wextê weçînayîşî de, cinîy hewayêko aktîf xebitênê û rayanê xo danê, la weçînayîş ra pey, rayna cinî debenê zerreyê keyeyan. Partîya HDP; weçînayîş de, sera 40 kotaya cinîyan ronîyaya. Hem parlemento de, hem zî serekîya şaredarîyan de sera 40, hem zî berpirsîyareya şaristanan û qezayan de, sîstemê hemserekey ronayo. Nê gamî; seba cinîyan gamêkî tarîxî yî.
Cinîyê kurdan hina zaf zilm veynenê. Cinîyê kurdan, vera no sîstemo otorîterî têkoşîna demokrasî, aşîtî û azadîye danê. Sîstem; cinîyanê bêveng û bêîrada wazeno. Wexto ke cinî kurd ba û têkoşînê demokrasî, aşîtî û azadîye bida, zilmê sîtemî, beno di qat.
Cinî; maya ma ya, waya ma ya, embaza ma ya. Çim ra vistişê cinî, çim ra vistişê merdimnî yo. Her çamêrdî, yew may ana dinya. Nêmeyê komelî, eke zilm veyno û azad nêbo; kê nişnî behsê heq, huqûq û edaletî bikî. Cinî, nêxelisîya, camêrd zî nêxelisîno. Eke heq huqûq û demokrasî çin bo; ne cinî xelisîna, ne zî camêrd xelisîno.
Cinî; hetê camêrdan ra, zaf ray raştê tecawuzî yena. No tecawuz, psîkolojîyê cinîyan herimneno. No semed ra, cinî întîxar kenê. Yewna het ra hima-hima her roje cinîy; hetê camêrdan ra yenê qetilkerdiş. Hima-hima her roj yew cenî yena kiştiş. Camêrdî, tewir bi tewir îşkenceyan bi cinîyan kenê.
Qerarê cengan camêrdî danî, la nê cengan de tewr zaf cinî zirar veynenê. Embaz, gedey û birayê înan yenê kiştiş. Cengan de, Tewr zaf, cinî hesrê çiman warkenê. Binê çiman de, hepis de, koyan û dewan de raştê tacîz, tecawuz û kiştişê yenê. Dewan de, keye û warê înan ameyo veşnayîş, keyê înan wîran û talan bîyo. Aye ra tewr zaf cinîyê kurdan aştî wazenê.
Ma vernîya nê têkoşînê cinîyanî kurdan û heme cinîyanê Dinya rê, bi rêzî beşna xo tewînenê. Ma zî no têkoşînê cinîyan, selam kenê û “Roja Cinîyanê Kedkaranê ê Dinya” heme cinîyanê kurdan û heme cinîyanê kedkaranê yê Dinya rê pîroz kenê.
