Nê rojanê peynîyan de heme çîyan rê zem yeno. Sebebê nê zemî ra ay yewine; semedo ke dovîz vay beno, goreyê na vayî zî çîyê werî, mamulê senayî, malzemeye înşaatî, çîyî bînî vaye benê. Tayê sebebê na vayîye estê. Ez ewta de, wazena ke sebebanê na vayî ser o vindera.
No krîz de zengîn, hina zengîn beno, xizan/feqîr hina xizan beno. No dewr de, merdimê ke wayîrê dovîzan î, zengîn benê. Zafê nê merdiman zî dewlete ra miqat benê. Hukmatê AKP/MHPyî pirdî, nêweşxaneyî, otobanî û meydanê teyareyan dolaran ser o dayê kîra. Wexto ke nêweşxaneyî dayê kîra, yew serre de yew reqamê nêweşan esas girewto. Wexto ke nê nêweşî kemî bibê, peranê nê nêweşan, dewlete dolaran ser o hesibnena û dana nê kîrakerdoxan. Eynê sey nêweşxaneyan, pirdan ser ra vêrtişê yew reqamê wasitayan ser o pêkerdo. Wexto ke nê pirdan ser ra vêrtişê nê wasitayan temam nêbo, dewlete xezna ra bi dolaran telafî kena. Yanî wasitayê ke pirdî ser ra nêvêrtê, dewlete paranê nê wasitayan zî xezna ra dana. Eynê rewşe, otobanan rê zî esas gêrêna. Wexto ke nê rayîran ser ra vêrtişê wasitayan temam nêbo, dewlete xezna ra bi dolaran telafî kena. Yanî wasitayê ke nê rayîran ser ra nêvêrtê, dewlete paranê nê wasitayan zî xezna ra dana. Nê merdimî no dewr de zaf zengîn benê. Nê merdim; xezna adeta talan kenê. Pereyê na xezna zî se bac şaranê Tirkîya ra girêno. Yanî dewleta Tirkîya, feqîran ra bac/vergî gîna û pey nê bacî çend hebî merdiman zengîn kena.
Ay diyîne zî yew pereyo pîl no şero qilêrin rê xerc beno. No şer de, pereyo ke xerc beno, rayna şaranê Tirkîya ra girêno. Yanî sebebê na vayî/vayey ra yew zî no şero qilêrin o. No şer de israr, yew gureyê aqilî nîyo. No şer, bi emrê Homayî nêbeno. No şer de, yew het ra gonîya ciwananê xizanan/feqîran vila bena, yewna het ra zî pereyê nê cengî zî toneka xizanan ra vejîno.
Serekkomar Recep Tayyîp Erdoganî, Sûreya Bakara ra yew ayete wend û vat ke; “Mûheqeq ke ma şima bi tayê tersî û veyşaney, mal ra, gan ra û mahsûlî ra bi kemnayîşê reyde tecrube kenê. Kamî ke sebir kenê, înan bi xelate mukâfat bike.” Ewta de Serekkomar Recep Tayyîp Erdogan, tersbîyayîşî, vayî/vayey, feqîrbîyayîş û merdişî se emrê Homayî nawneno. Yewna ayete de vajîno ke; “Ti mird bî, cîranê to veyşan bo, ti ma ra nîyî.” Gelo şima na ayete rê se vanê? Merdimê koşke û derê dorê koşke zengîn o. La şarê Tirkîya veyşan o. Raşta ey feqîrey û xizanîya şaranê Tirkîya Homayî ra nîya. Xizanî zî û vaybîyayîşê dovîzî zî polîkaya nê hukmatî ra yenê meydan. No şerkerdiş û şer de zehbîyayîşê ciwanan zî bi emrê Homayî nêbeno. Şer de israr zî, yew tercîho polîtîk o. Goreyê ma, aşîtî de û dîyalog de, xeyr û sewab esto.
Pîyasa de dayîş girewtiş, îthalat û îxracat bi dovîzî zafê ey zî bi dolarî beno. Semedo ke ekonomîyê Tirkîya girêdayeyê teberî yo. Semedo ke çerxê sanayî bigeyro; meddeyo xam (ham madde) û tayê parçeyê sanayî teber ra yenê. No meddeyo xam û parçeyê sanayî dovîzî reyde girênê. Petrol, gaza tebîî, gubre û tayê mehsûlê zîreetî bi dolarî girênê. Dewlete teber ra dolar ser o deyn gêna. Tayê îhaleyanê pîlan bi dovîzî dana. Yanî ekonomîya Tirkîya, bi temamî dolarîze bîya. Dovîz vay bibo, vayî zî yena meydan, lira qîymet ra kuwena. Veyşaney û xizaney vêşî bena.
Na polîtîka de, heq huqûq, demokrasî û seyyewbînanî çinî ya. Na polîtîka de kîn nefret esto, vilabîyayîşê gonî û esrê çiman esto. Na polîtîka de, bawerî çinî ya. Na polîtîka, mîyanê şaranê dinya de îtîbar nêveynena.
Tirkîya de, heq huqûq û demokrasî înşa bibo, no şer vindero, meseleyê Tirkîya, bi dîyalog û muzakereyan çareser bibê; şarê Tirkîya, na gîrdaba xizanî/xizaney û polîtîkaya şîddetî ra xelisîna. Adeta na cografya de, roj newe ra akeweno/akono.
