Sîyasetmedara kurd Aysel Tugluk ke zîndanê Tîpê F yê Hûmara 1in Cinîyan ê Kandirayê Kocaeliyî de manena, teşîsê demansî ci rê amebi kerdiş û Sazgehê Tipê Edlî (ATK) 1ê sibata 2022ine de reyke bîn raporê ‘eşkena zîndan de bimano’ da. Hemverê qerarî hunermend, rêxistinê cinîyan, rojnameger û akademîsyenan reaksîyon ramojna.
‘Ganî bêro veradayîş’
Kaykerdoxe Nur Surer vat, qerarê ATKyî rast nîyo û wina vat: “Qerarê ke ameyo dayîş, sîyasî yo. Ganî heme tepişteyê nêweşî bêrê veradayîş. Kesê 87 serrî tepişnenê û pabeyê mergê înan ê. Hewteyê peyîn de bî çend hebî. Tepişteyê ke bi serran o tepişteyê estê. Ganî bêrê tahliyekerdiş. Aysele zî bêsebeb yena tepiştiş. Aysele seba HDPyî yena tepiştiş. Ganî Aysele bêro veradayîş.”
‘Dişminîyê HDP û kurdan kenê’
Koordînatora Weşanê Arti Gerçek Alîn Ozînîan zî wina vat: “Qerarê ATKyî reyke bîn ramojnayo ke mekanîzmayê Tirkîya edalet ra dûrî yê û bi tedayêk sîyasî faliyetan kneê. ATK hewl dano ke rastîyan bi sîyaset binimno. Dişminîyê kurdan û HDPyî kenê. Wazenê ma zî nê qebûl bikerê. Tu çîyêk nêeşkeno rewşa Aysele binimino. Ganî bêro veradayîş.”
‘Huqûqê dişminî kerdî’
Femînîst aktîvîste Selîn Top zî reaksîyon ramojna û vat: No qerarêk zanistî nîyo. No qerarêk sîyasî yo. Bi rastî huqûqê dişminî kerdê. Aysele nêeşkena şertê zîndanî de bimano. Teşhîsê demansî ci rê ameyo kerdiş. Seba nê ganî bêro veradayîş. Seba şertê zîndanî tesîrêk giran ci rê keno. Zîndanan de şîdetê cinsî û întîxarî yenê ciwîyayîş. Nê pêro polîtîk ê. Ganî ma vera nê prosesê heqûqê dişminî bêveng nêmanê. Aysele tena nîya. Ma embazîya xo ya bi Aysele dir tu wext nîmcet nêverdenê. Şexsê Aysele de ma heme binpaykerdişê heqan ê zîndanan vînenê. Ganî çi destê ma ra bêro ma bikerê. Ez vengdayîşê pîlkerdişê paştdayîşî her kesî rê kena.”
‘Qerarêk sîyasî yo’
Endama Heyetê Îdarekarîya Komeleya Demê Cinîyan Zerya Sabahat Erdogan zî vat, no qerarêk sîyasî yo û wina dewam kerd: “ATKyî tena di rojan Aysele binê kontrolî de verdayo û qerar lezabeze ameyo dayîş. Aysele eynî wextî de hişê têkoşînê cinîyan ê kurdan a. Bi netîceyê ke vejîyayo werte, hewl danê cinîyê ke têkoşîn kenê bitersnê. Aysele her tim hetê aştîye d ebî. Seba nasnameyê aye ya muxalîf bi, her wext bî hedefê hêrişan. Cinî wayîrê têkoşînê Aysele vejênê. Bi raporê ke dayê zî wazenê vernîya têkoşînê cinîyan padê.”
‘Wa lezabez Aysela ma vera bidê’
Sereka Şubeyê Karkerê Awanîya ya Stenbolî ya Genel Îşî ya Konfederasyonê Sendîkayê Karkeran ê Şorişgêr (DÎSK) Nebîle Irmak Çetîn zî vat, sîyasetmedarî seba azadî, aştî û demokrasî pawenê, yenê tepiştiş û wina vat: “Ganî bêhuqûqîyê serê embazanê ma lezabez bêro wedaritiş û embazê ma azad bêrê veradayîş. Wa Aysel û heme Ayselê ma, Leyla û Gultane bêrê veradayîş. Ma cinî ma xurt ê.”
Komelnase Nazli Buket Yacizi ya endama HDKyî reaksîyon vera qerarê ATKyî da û vat, zîndanan açarnayê wareyê mergî û ganî Aysele bêro veradayîş.
‘Nêweşîya aye aver şina’
Sereka Şubeyê ÎHDyê Stenbolî Gulseren Yolerî zî wina vat: “Aşma kanûna 2021 ra heta nika xeylêk nêweşî dinyaya xo bedilnayî. Aysel Tugluk dimayê ke dadîye aye dinyaya xo bedilna, travma derbas kerd û nêweşîya aye aver şî. ATK xoser nîyo. Bi serran o bêhuqûqî, dişminî vera tepişteyan esto. Çi heyf, şexsê Aysele de ercnayîşê ke ameyê kerdiş, zanistî ra dûrî yê. Raporê ATKyî zanistî ra dûrî yê. Ganî muxalefetê komelî yê hemverê nê caardişan xurt bibê.” STENBOL
