Evîn Buldane serra 1990î de qezaya Geverî ya Colemêrgî de ameye dinya û hema 4 serrana xo de tedaya dewlete nas kerde. Keyeyê Buldane 4 serranê aye de koçê Başûrê Kurdistanî keno û Kampa Mexmûrî de ca beno. Evîn Buldane Unîversîteya Selahattînî de beşê Radyo û Televîzyonî wanena. Dima ke wendişê aye qedîyeno yena Amed û Rojnameyê Azadîya Welatî ke bi Qerarnameyê Hukmê Qanûnî (KHK) ameybî qefilnayene de xebetîyena. Buldane badê qefilnayîşê Azadîya Welatî rojnameyê Rojeva Medyaye de dest bi karê edîtorîye kerd. Buldane 2ê nîsana 2017î de netîceyê krîzê zerrî de dinyaya xo bedilnaye.
Derheqê cuya Evîn Buldane û rojnamegerîya aye de embazê aye rojnameger Bişar Durgutî ke pîya xebetîyabî qisey kerd.
Durgutî qala yewbînîşinasnayîşê xo û Buldane kerd û wina vat: “Serranê 2013-2014an de ez ameya Rojnameyê Azadîya Welatî. Tebîî çekuya ‘naskerdişî’ bedilnayox o. Çimkî merdim gandarêk wina yo ke xeylê vîrardişan zerrîya xo de hewêneno. Coka ra ez çekuya ‘naskerdişî’ tay cîya vînena. Sere de ganî ziwanêk bibo, ziwanêk ke beriqîyeno, deyîra to û aye tede yena vatiş biba. Vîrardişê mi û Evîne tay bi nê ziwanî dest pê kerd. Ma eynî cografya ra bîyî. Ma eynî hewa antbî zerrîya xo, ma seba eynî derdî bermaybî, eynî wisarî de ma şad bîbî û eynî zimistanî de çermê ma qeresîyabî. Beno ke ma eynî vilikan ra daxî heskerdbî. Vatişêk esto ke vanê ‘her kes cehenemê xo de vêşeno’. La ma eynî cehenemî de vêşayêne, hawarîya ma, hewldayîşê ma, xebata ma pêro seba eynî xelisîyayîşî bîyî. Coka ra ma yewbînî zaf lez dawetê rihê yewbînan kerdî.”
Embaza min a zerrîzîz û ezîze…
Durgutî bale ante embazîya Evîne û bi nê çekuyan qala aye kerde: “Verê her çîyî ganî baş bêro zanayene ke hîkayeya Evîne, hîkayeyêka klasîke nîya. Ez xo ercayeyê aye nêvînena ke barê hîkayeya aye bigêra serê milê xo û na hîkayeya aye bi ‘çekuyanê’ xo vaja. Bi hêvîya ke rojêk hîkayeya aye biba kitab, biba fîlm û şîîrêke, tewr ercaye de biba gulêka serê her ziwanî ke her rihêk aye ra hayîdar bibo. Na cografya de hîkayeyanê tewr bidejinan ra yew a. Na hîkaye de dej, elem, hîs, zehmetî, neçarîye û hema xeylê çîyê bînî ke rihê merdiman dejnenê û Bişar nêeşkeno wedarno estê. La hetê bînî de înad, israr, hêvîye, bawerî, sereberzî, kêfweşî û ercêk esto. Ez key ke nameyê Evîne bieşnawa zerrîya mi bermena û vana ‘Embaza min a zerrîzîz û ezîze…’ Bawer nêkena ke kesêk sey mi bieşko nê hêzî xo de bivîno ke qala nê kesan bikero. Ez eşkena aye ra vaja; şîîrêke, deyîrêke, qelema balkêşe ra yew, kedkare. Ya zî qehremana eynî hîkâye.”
Mi şahidîya rihê aye kerde
Durgutî dewamê qiseykerdişê xo de rojnamegerîya Evîne û tesîro ke aye embazanê xo ser de viraşto ser vindert û vat: “Evîne kesêka zerrînizm, rîhuyaye, fedakar, kedkar û destakerde bîye. Tebî nê taybetîyî xo reyde enerjîyêka xeylê ercaye û rihêkê zaf pakî zî anê. Bi vatişê colemêrgijan, rihê aye xeylê delal bî. Mi şahidîya rihê aye ya delale kerde. Ge-ge ez teng bîyêne û mi xo pawitêne aye. Ge-ge zî mi xo pawitêne binê veristîya nê rihî. Bawer kena ke her kesê ke rihê aye de bîyî meyman, deyîra aye eşnawite, raştê şîrînayîya aye ameyî, serê lewê înan de eynî çekuyî do bêrî war. Evîne bi serran rojnamegerîye kerde. Her çî ra ver kedkara ziwanê kurdî bîye. Merdimê zanistî vanê; ‘Ma welatperestîya welato ke kesêk nêeşkayêne nameyê ci vajo kerd’. A zî kedkara ziwanêkê winayênî bîye, sêwir mendbî, bêkes bîye û sekeratî de nalayêne. Coka ra ez eşkena vaja ke Evîne yew çirusîyayîşê tewr delale ya rojnamegerîya kurdî bîye.”
A sey mîlçika Sîmurgî bîye
Durgutî da zanayene ke Evîne şexsîyetêka kamile, wende û zanaye bîye û wina dewam kerd: “Nê taybetîyî pêroyê cuya aye ser de tesîr viraştbî. Dayîş û herînayîş de têkilîya mabênê embazan de û her hetê cuye de wayîrê têgêrayîşêkê weşî bîye. Ge-ge wexto ke mi têgêrayîşê aye dîyêne ez mat mendêne. Mi vatêne; ‘Gogo (aye wina veng dayêne her kesî, coka ra ma zî wina veng dayêne aye) hema ti zî tay cayê xo de vinde’. Huyayêne, bi huyayîşî reaksîyon mojnayêne û vatêne; ‘Ma her kes sey to cayê xo de rizîyeno. De hadî tay biwirze, ma do pîya şêrî.’ Û ez her reye kewtêne verê vayê na enerjî. A sey mîlçika Sîmurgî bîye ke xo newe ra viraştêne. Coş û hêvîye dayêne dormeyê xo. Wayîrê kedêka girde bîye. Ewro wendekarê aye ‘Ez xo sey wendekarê aye vînena’ hewl danê keda aye bi çekuyanê tewr ercayeyan bixemilnî. Ez wina bawer kena ke lazim nêkeno ke ez qala rojnamerîya aye bikera.”
Azadîya Welat de xemgînîye
Durgutî derheqê wefatê aye de zî qisey kerd û wina ard ziwan: “Roja ke wefat kerd; ez, a û di embazê bînî ma pîya rojname de xebetîyayêne. Ripelê mi viraştêne ke no ripel ripelo ke tewr peynî şîyêne çapkerdişî bî. Her kes vejîyayêne û ez zî tewr peynî vejîyayêne. Karê aye qedîyabî, la ewja de vindertêne. Mi çend rayan aye ra vat; ‘Ti qet nêşina?’ Aye zî xo mi ra aciz kerd û vat; ‘Çi to ra? Ez key biwaza o wext do şêra.’ Ez zî vinderta û mi çîyêk nêvat. Karê mi qedîya. Ez, a û wirdî embazê ma yê bînî pîya vejîyayî. Varişêk zêde varayêne û heta ke ez şîya rayîr ser ma yarîyî kerdî. Key ke mi bivatêne; ‘Evîne ez do seba to şîîrêke biwana’ aye vatêne ‘Ka bi homayî ti seba mi şîîra xo ya nêweşe mewene.’ Û bi vengêkê berzî huyayêne. Dima ra ma şîyî rayîr ser û paweyê otobuse mendî. Embazêkî vat; ‘Keye vano xo reyde nan bîyarê û ganî ez şêra firine.’ Evîne zî waşt ke ez kişta nê embazî de şêra û tena nêverda. Ê zî wêşayî wesayît û ver bi keyeyî şîyî. Keyeyê ma û înan yewbînan ra dûrî nêbî. Qaseyê nîm saetî ez ameya keye û mi dest bi pakîye kerd. O wext embazêkî vat; ‘Bişar ti do şêrî nêweşxane?’ Mi vat; ‘Xêr bo, çi bîyo?’ Vat; ‘Evîne krîzê zerrî derbaz kerda û wedarîyaya nêweşxane.’ Mi bi lezkî xo hadre kerd û ma ver bi nêweşxaneyî şîyî. Pêroyê rayîrî de tena çîyêk mi vîr de estbî. Mi mezgê xo de yarîyî arê dayî û mi vat wexto ke beşê lezgînî ra biveja, ez do aye het de laqirdîyan bikera. Ma paweyê mîzgînîya doktoran bîyî. La doktor vejîya û… vatişo ke sey guleyî bi rihê mi kewt û heta qîyametî ez do qet xo vîr ra mekerî vat. A rihê ma ra dûrî bîbî. Seke hunermendêkî vato; ‘Xatirwaştişêko bêwext’ bî. Evîne na game ra dima rojnameyê Azadîya Welatî de bîye beyraqa xemgînîye. Her reya ke rojname de tîpêk, çekuyêke, vengêk vejîyeno na beyraqe va dana û do timî zî va bida. Rojname xeyma şînî xo ser de akerde û sereyê her nîsane de hewrê sîyayî danê yewbînan û tena nê dejî ma ser de varênê.”
