19ê Gulane serrgêra Qirkerdişê Rumê Pontusî ya û her serre xeylê aktîvîteyî cîya cîyayî yenê organîzekerdiş. Serra 1915î de hetê îdareyê Îttîhat û Terakkîye ra 1 mîlyon û nîme Armenî û nizdîyê 300 hezar î Suryanî (Asuri-Arami-Keldani) qirkerdişî ra derbaz bîyî.
Serra 1914î de herême de polîtîkaya bêxirîstîyankerdişî dîya destpêkerdiş û bi se hezaran Rumî çarçeweya na polîtîkaya de ameyî qetilkerdiş. Bi hezar kesê ke qirkerdişî ra weş xelisîyayî raştê koçkerdişî ameyî û kulturê Rumî ke vilayê cografyayêka hîra bîyo ame texrîbkerdiş. Tesîrê qirkerdişi roja ma ya ewro de zî yena asîyayîş.
353 hezar Pontosijê Rumî ameyî qetilkerdiş!
Goreyê dayeyan, serra 1914î ra heta 1923yî Pontos û rayîrê Mubadeleyî de 353 hezar Pontosijê Rumî ameyî qetilkerdiş.
50 hezarê înan rayîrê Mubadeleyî de ameyî qetilkerdiş
Amasya, Samsun û Giresun de 134 hezar û 78, Niksar de 27 hezar û 216, Trabzon de 38 hezar û 434, Tokat de 64 hezar û 582, Maçka de 17 hezar û 479 û Şebinkarahîsarî de 21 hezar û 448 Pontosijî qirkerdişî ra vîyarîyayî. 50 hezar kesî zî rayîrê Mubadeleyî de ameyî qetilkerdiş.
Venga naskerdişî dewam kena
Serrgêra 104ine yê Qirkerdişê Rumê Pontusî de ke roja ma ya ewro de yew kulmêk Rumî mendo de venga naskerdişê qirkerdişî yeno kerdiş. STENBOL
