Endama TJK-E Zeynep Karakoçane bi wesîleya Qirkerdişê Parisî yê 9ê Çeleyê 2013î û 23yê Kanûna 2022yî cewab da persanê ANFyî.
Dewleta tirke bi nê qirkerdişan çi mesaj da kurdan û cinîyan? Û çira Paris weçîna?
Bêguman wird Qirkerdişanê Parisî de morê xo dayo binê tarîxê Fransa ro. Heyf ke serrgêra desine ya Qirkerdişê Parisî yê 9ê Çeleyî de 23yê kanûna 2022yî de qirkerdişo diyîn ame kerdene.Şar û cinîyan ê kurdan seba roşnîkerdişê nê qirkerdişan bêmabên têkoşîn kerd. Gereka dewleta Fransa qirkerdişo ke dewleta tirke kerdbî roşnî bikerdêne. wextê Qirkerdişê Parisî yê 2013î de prosesê çareserîye est bi. Nê qirkerdişî armanc kerd ke nê prosesî provake bikero. ke Qirkerdişê Parisî wayîrê armancanê psîkolojîk, sîyasî, leşkerî, komelkî û psîkolojîkan bîyê. Bi nê hêrişî ame waştene ke têgêrayîşê azadîye yê cinîyan bêro tehdîtkerdene. Coka ewro Kurdîstan û Ewropa de tim cinîyê serkêşî yenê hedefkerdene. Qirkerdişê Parisî yo diyîn zî çarçewa heman konseptî de ame kerdene. Her çiqas zanîyeno ke mesuldarê nê qirkerdişan kam ê nênê muhakemekerdene. Derheqê nê qirkerdişan de qetî tehqîqatêko raştikên nêame akerdene. Huqûq û demokrasîyê Fransa seba kurdan nêxebitîyenê. Coka Paris bîyo merkezê qirkerdişî.
Çira serkêşê sey Sakîne Cansiz û Evîn Goyî, ciwan û cinîyê xebatkarê dîplomasî ameyî hedefkerdene? Rolê înan mîyanê têkoşînê azadîye yê kurdan û cinîyan de çita bîyî?
Xoverdayîş û tewirê embaze Sakîne Cansiz dişmen zaf aciz kerdêne. Aye tim raştîyî pawitî û têkoşînê xo de israr kerd. Hetê bînî ra warê mîyanneteweyîyî de zî tesîrê aye zaf bi. Embaza ma Evîne zî xeylêk serran fermandar û gerîlatîyêka serkêşe kerdbî.Yanî nê wird cinîyî zî temsîlkarê rolê serkêşîye bîyî, înan artêşbîyayîş û rêxistinîya cinîyan de cagirewtbî. Embaze Rojbîne wayîra cigêrayîşê azadîye bîye û aye warê dîlomasî de xebatê girîngî kerdêne. Aye vengê kurdan dayêne eşnawitene. Embaza ma Ronahîye zî vera polîtîkayanê asîmîlasyonî yê kapîtalîzmî yê serê ciwananê kurdan tim tewirêkê azadîye û radîkal weçînabî. Ewro ciwanê kurdî yê Ewropa tewirê embaze Ronahîye xo rê kenê nimûne. Yanî kesayetanê nê çar cinîyan ra zî eşkera beno ke ê çira kişîyayê. Bi nê embazê ma têkoşînê cinîyan ame hedefkerdene.
Dosyayê serê Qirkerdişanê Parisî binê nameyê ‘sirê dewlete’ de hetê Fransa yenê nimnayene. Fransa bi nê tewirê xo hemkarîya dewleta tirke û MÎTî kena. Se beno wa bibo ma do heta peynî na dewa teqîb bikerê û hesab bipersê.
Sey aktîvîstanê Têgêrayîşê Cinîyan ê Kurdan şima çira tewrê têkoşînê vera dewa û qirkerdişan bîyî û senî nê têkoşînî rê dewam kenê?
Ma 11 serrî yo seba na dewa payan ser de yê û her serre çalakî û xebatan kenê. Heta nika şarê Fransa zî na dewa de tim hetê ma de bi. Ma wazenê edalet bêro caardene û sûcdarî bêrê muhakemekerdene. Ma emser de sere de Paris xeylêk şaristanan de çalakîyê protestoyî yê pîlî kerdî. Ma do vera qirkerdiş û hêrişanê winayênan her ca de tim têkoşînê xo pîlêr bikerê. Ma bi na qerardarî dekewenê serre. Qesasê nê qirkerdişan do caardişê şorişê cinîyan bo. Coka têkoşînê ma bi hawayêkê hîrayêrî dewam bikero. PARÎS