Embaza koxuşî ya Sakîne Cansize, Mevlude Acare ke tewrê konferansê Têgêrayîşê Cinîyanê Azade (TJA) ke bi sloganê “Zincîrê Bêvengîye: Rijnayîşê Dêsê Dormeyê Tepişteyê Sîyasî” 13-14ê Çeleyî de pê ame bî, derheqê prosesê zîndanî, Sakîne Cansiz û yewîya cinîyan a konferansî de qisey kerd.
Mevlude 2yê Nîsana 1984î de wexto ke hema 24 serrî bî ameye destbendkerdiş û 4 aşme û nîme destbendkerde mende, 15ê Tebaxa 1984î de vejîyaye mehkema. Mevlude wina vat: “Wexto ke ez vejîyaya mehkema vatî ti tepişte ya. 4 aşmî û nîme îşkence bi mi kerdî. Fikrê mi yê seba bedilnayîşê sîstemî estbî la mi tu çîyêk nêkerd. Seba sîstemî no mirdê cezakerdişê mi kerd. Tu delîl û tespît çinî bî. Çend kesan ardî sey şahid mi nîşanê înan dayî. Yew zî mi nêşinasna. Bi zorî pê dayî vatiş. 4 aşmî û nîme ez berda zîndan. Ewil Sêwasî de menda. Dima ra ekîbê Mêrdînî ame ez berda. Qereqol de îfadeyê mi girewtî. Dima ra mi girewtî berdî Tugayê Cendermeyan. Heta serê hezîrane îşkece bi mi kerdî. Dest û linganê mi girê dayî, îşkence kerdî.”
‘Kesêk bawer nêkerdêne ez sax agêra’
Mevludeye da zanayîş ke serê hezîrana 1985î de aye berdî Zîndanê Amedî û wina dewam kerd: “Amed de binê koxuşê cinîyan ê destbendkerdişî de odeyêk estbî. Heta 20ê hezîrane ez uca de menda. Dima ra mi newe ra muhakeme kerdî û mi berdî Kurdogluyî. Her kes zano tîya senî yo. Sey Newala Qesaba, kurd, Çemê Cehenemî yo. Kesê sax şîyêne û nêameyêne. Wexto ke reya diyîne mi berdî embazê cinî kişta mi de bî. Heme seke biewnîçê cenaze ra ewnîyayî mi ra. Embaza Sakîne vat ‘Ma xover bidê, ma to nêdanê. Yê ke şinê sax nînê’. Ez fikirîyaya rojeyê mergî newe qedîya bî. Çend aşme bî. Îşkence newe vindert bî. Mi nêwaşt ke reyna îşkence uca de bêro destpêkerdiş û kes dej bianco. Mi vat no raşt nîyo. Ez şîya. 20ê Hezîrane ra heta 20ê Tebaxe her tewirê îşkenceyî bi mi kerdî. Îşkenceyo ke bi tepişteyanê bînan ameybî kerdiş bi mi dayêne temaşekerdiş. Dima ra reyna ez ameya zîndan. Mi o wext Sakîne nas kerd. 16 serrî ceza dayî mi. Cezaya mi sebebo ke ez nêzana vera fîna 13 serrî û 4 aşman. Dima ra goreyê qanûnê înfazî ganî 8 serrî ez tepişte bimendêne. La fînayî 6 serrî. Ez heta 29ê teşrîna verêne ya 1988î de zîndanê Amedî yê hûmara 5ine de menda.”
‘Mi vatêne acaba çeneyê aye çira çewt o’
Mevlude derheqê proseso ke bi Sakîneye reyde mende qisey kerd û vat: “Wexto ke mi newe dî rîyê aye de çewtî estbî. Çeneyê aye tay çewt bî. Esat Oktay çeneye aye tepiştbî û çewt kerdbî. O wext 2-3 hemşîre zîndan de estbî. Ê bi raybazê xo raşt kerdbî la her çend raşt bikerê zî çewtî estbî. Merdimêke zaf samîmî bî. Zaf hesas û hîsin bî. Tavîz nêdayêne. O wext lazimîyê ma yê yewine nêdîyayêne. Mi vat ma înan ra biwazê, aye zî vat ‘ma kesê sîstemê înan ra yê qey biwazê’.”
‘Ma bi serran 4 kes mendî’
Mevlude dewamê qiseykerdişê xo de nê çîyan ard ziwan û vat: “Sakîneye zaf tutan ra hes kerdêne. Sakîneye tana problemê embazanê xo yê koxuşî nê yê gardîyanê cinî zî goşdarî kerdêne. Her tim paştîdayîş mîyan de bî. Tecrubeyê aye zaf zêde bî. Yewine kesa ke xebata cinîyan rayîr ra berdêne ra bî. Tercîhê aye seba mi her tim tecrîhê raşt bî. Problemê merdiman goşdarî kerdêne. Çareserî awan kerdêne. Hemverê gardiyanê cinîyan de zî eleqeder bî. Samîmî bî. Nê hetî de ma hemfikir bî. Mi xeylê waştêne ke ewro tîya de bibayêne. Ma 4 kesî bi serran zîndan de mendî. Ma tay kes bî la xoverdayîşêk dîyabî destpêkerdiş.”
‘Mi waştêne ke her kesî rê bihuya û kursîye ra bêra war’
Mevludeye qiseykerdişê xo de nê çîyan vat: “Paştîdayîşê cinîyan birînanê mi baş kerdêne. Mi waştêne ke Sakîne zî şahidîya nê deman bikera. Mi xeylê waştêne ke Sakîne zî na salone de bibayêne û hende cinîyanê xurt reyde bibayêne. Mi waştêne ke salone de her kesî rê bihuya û kursîye ra bêra war. Do xeylê kêfweş bibayêne. Coka ra mi waştêne ke ewro aye zî tîya de bibayêne. Ma her çîyî da vere çiman û ma vejîyayî rayîr. Kesê ke îşkence, zilm û mergî dîyî û ewro ameyî tîya. Nê fotografî de tena ez est a…”
Mevlude Acare kam a?
Mevlude Acare serra 1960î de dewa Sogutçukî ya Sêwasî de yena dinya. Mektebê seretayî serra 1970î de qedênena. Serra 1974î de şina mektebê mamosteyan ê kênayan a Mêrdînî. Mevludeye xîret kena ke bedilnayîş keye û dewa xo de gird bikera û kewena têkoşînê bedilnayîşê welat û komelî mîyan. Lîse de şerê mabêne Îsraîl û Fîlîstînî ra tesîr bena û o wext ferq kena ke kurd a, la ameya asîmîlekerdiş. Mevlude dima ke mekteb qedênena, Sêwas de keyeyê xo de serê îxbarêke yena tepiştiş. Dimayê ke zîndan ra vejîyena şina Stenbol û 1998î de beraet bena. Stenbol de sey karker xebetîyena. Serra 2015î de bena namzeda parlamenterîye ya Sêwasê ya HDPyî. AMED
