Gelê kurd bi sedan sal in di bin pençê qirkirina dagirkeran de ne û bi saya berxwedana Rêber Apo û PKK’ê hebûna xwe didomînin. Bi taybetî jî dewleta tirk a dagiker bi hevakeriya malbata sîxur a Barzanî çeteyên wê ji bo qirkirinê bi encam bikin tecrîda mutleq li ser Rêber Apo dimeşînin û êrîşî ser gerîlayên azadiya Kurdistanê dikin. Li hemberî van êrîşên qirkirinê Rêber Apo û gerîla berxweneke bêhempa dimeşînin û derbên giran li dagirker û hevkarên wan dixin.
Çand û huner yek ji pîvanên sereke yên nasnameya gelên cîhanê tê dîtin. Gelê kurd xwedî gelek çand û hunerên xwe yên dewlemende. Lê dewleta tirk a dagirker hewl dide wê tune bike û berovajî bike. Endamên Komîteya Çand û Hunerê ya başûrê Kurdistanê li ser parastina huner, çand û reseniya kurdî axivîn.
Mamostayê hunerê Kara Mihemed têkildarî dagirkeriya çandî wiha got; “Pêwîste bi awayekê berfireh em dagirkeriya çandî binirxînîn. Ji ber ku jîngeh, cilûberg, xwarin, ziman, huner, siyaset ev hemû beşek ji çand û hunera neteweya kurd in. Divê em hemû bi hev re çanda xwe biparêzîn. Di van 10 salên dawî de tevgera faşîst a cîhanî li ser gelê kurd dagirkeriyeke piralî anî ferz kiriye, komkujî bi ser me de anîne, xweza û jîngeha me ji reseniya wê derxistine. Mixabin mûzîk û berhemên me yên dîrokî jî hatine dizîn. Di serdema rejîma faşîst ya Erdogan de, dagirkeriya xwe zêdetir kiriye û hewl dide jîngeh û çanda Kurdistanê bi temamî tune bike.”
Her wiha Kara Mihemed pêwîst dît ku her ferdekî gelê kurd li dijî dagirkeriya Kurdistanê têbikoşe û got; “Divê her ferdekê kurd li dijî êrîşên dagirkeriyê yên li ser gelê kurd û Kurdistanê têbikoşe. Ji ber vê yekê em bang li gelê kurd dikin ku bi wijdan, berpirsyarî û têgihiştinê li dijî van dagirkeriyan rabin ser piyan. Ji ber ku parastina nasnameyê tê wateya parastina hebûn û jiyana netewekê.”
Stranbêj Pêşewa Remezan jî derbarê parastina nasname û bîrdanka netewî ya kurd de wiha got: “Girîngî û rola çand û hunerê di parastina nasnameya netewî de xwedî bandoreke mezin e. Em dikarin bi hunera xwe xwe biparêzin û pênaseya xwe bikin. Ji ber vê yekê divê gelê me hîn zêdetir çanda me ya neteweyî ya kurdî nas bike.”
Pêşewa xebatên li ser parastin û pêşxistina hunera kurdî girîng dibine û wiha domand; “Em bi vî awayî dikarîn bi parastina bîrdanka xwe ya neteweyî hewlên dijmin û dagirkeran vala derbixin û li dijî wan têbikoşin. Mixabin ji dema ku kurd heye heta niha çand û hunera wan hatiye dagirkirin û dagirkeran ji xwe re kirine mal.”
Di dawiyê de hunermendê stranbêj Pêşewa Remezan bal kişand ser girîngiya xizmeta hunera kurdî û wiha got; “Eger hunermendek bixwaze xizmeta gel û welatê xwe bike û bi gelê xwe re bijî, dikare xizmeta hunerê bike. Ew kar û xebata ku hunermendek dikare bike dibe ku kesekê siyasî û çekdar jî nekare bike. Ji ber ku hunermend peywendiyeke rasterast li gel mejî, derûn û ferdê di nav civakê de heye. Ji ber vê yekê jî divê hunermend karê xwe pir baş bikin û karibin bandora xwe li ser civakê ji bo parastina çand û hunera kurdî pêk bînin.”
