Zarîfe û şaîr û şervan Alîşêrî bi fehmê kurdbîyayîşî yewbînan temam kerdî û bi çekanê xo têkoşîn dayî. Alîşêr û Zerîfe Xanime 9ê Temmuza 1937î de ameyî qetil kerdene û emserr serrgêra 82. ya qetilbîyayîşê înan o. 82 serrî verê bîyî qurbanê îxanetê hemkaran. Zerîfe û Alîşêrî 9ê temmuza 1937î de kewtî dafika çar hemkaran
1919an de Anatolya de seba ke yewî pêbêro xeylê kongre pê ameyî. Kesê ke yewî qebûl nêkerdî û waştî ke xoserîya xo îlan bikerî raştê hêrişanê leşker û îlegal ameyî. Kurdan Cemîyetê Kurd Tealî awan kerdî û bajaran de şûbe akerdî. Serdestîya osmanîyan ra xelisîyayîş, no seserre de xo da teber. Mabenê Adara 1918 û hezîrana 1921î de herêma Koçgirî de serewedarnayîş pê virazîya. No serewedarnayîşî de Zerîfe Xanim û Alîşêrî zî estbî. Alîşêrî rayberîya Serewedaritişê Koçgirî ke seba xoserîye ameybî kerdene kerd û bi roşinvîrîya xo tarîxê kurdan de cayê xo girewt. Zerîfe Xanime zî bi xoverdakarîye bîye raybera azadîya cinîyan û ewro bi hezaran cinîyî şopa aye de şonî.
Alîşêr hetê têkilîyanê mîyanneteweyîyan de baş bî, hakimê atmosferê sîyasî bî. Zerîfe Xanime zî hakimê hedîseyanê sîyasî bî. Potansîyelê aye yê rêxistinkerdişî xeylê baş bî. Sey cinîyêka xurt mîyanê kodroyanê merkezî de bîye.
Amancê Zerîfe û Alîşêrî o bî ke têkoşînê xelisîyayîşî yê hemverê binpaykerdişanê şarê kurd bî.Mustafa Kemal sey cayanê înan Dêrsim û Koçgiriyî zî parlamenteran ca kerdbî. Labelê Alîşêr û cinîya ci Zerîfe Xanime herêma Koçgirî û Dêrsimî bi serkêşanê eşîranê kurd reyde kombîyayîş viraştî û heme eşîrî dormeyê xoserbîyayîşî de arê bîbî.
Mîyanê rêxistine û partîyanê kurdan de tayê ci xoserîye waştêne, labelê sey Cemîyeta Tealî ya Kurdistanî ke rayberîya ci Seyîd Evdilqadirî kerdêne, otonomîye waştêne. Kurdê ke Dêrsim û Koçgirî de cuyayênê, waştêne wa herêmê Zara, Koçgirî, Dîvrîxî, Gêrcanis, Kuruçay û Kemah girêdayeyê wîlayetêk bibî û kurdêk tayînê ê wîlayetî bibo. Serewedaritiş seba ke kurdê Dêrsimî beşdar nêbî û Amed, Xarpêt, Meletî, Çewlîg, Wan û sewbîna bajaranê bînan de serewedaritişî nêbî, zêdebîyayîşê îxanetî û şertê zimistanî ver, sernêkewt.
Alîşêr serra 1882î de dewa Azgêrî ya Koçgirî de yeno dinya û eşîra Hesenan ra yo. Sêwas de perwerde vîneno û dima ra katîbîya Mustafa Paşayî keno. Dima ra Zerîfe reyde zewejîyeno. Alîşêr ziwanê Kurdî ser o xebetîyayo û Tirkî û Kurdîya ci gelek baş î, xeylê şiîrê ci resayî roja ma ya ewroyî. Heto bîn de bi sazê xo yeno zanayene. Alîşêr kesêkê biaqil û cesur o. Wexto ke merdim qala Alîşêrî keno, ganî merdim qala Zerîfe Xanime zî bikero. Çimkî Zerîfe Xanime zî qasê Alîşêrî cesur a û heta peynî hetê ey de têkoşîn dayo. Aye zî Koçgirî ra ya û hem polîtîkaya dêrsimijan de aktîf bîya, hem zî komelî mîyan de rolêko muhîm girewto milê xo ser. Alîşêr û Zerîfe 9ê Temmuza 1937î de hetê birazayê Seyîd Rizayî Raybero Qop, Zeynel, Mistoyê Surê ra bi hawayo xayînîye yenî qetil kerdene. Na xayînîye ra dima êdî Dêrsim de ti kes nameyê lajê xo Rayber nêroneno, labelê bi seyan nameyê Elîşêr û Zerîfe dîyenî domanan.
Zerîfe û Alîşêrî Cemîyetê Kurd Tealî reyde kewtî têkilîye û waştî ke têkoşîn bikerî yew, labelê her çiqas cemîyet înan tena vera bido zî têkoşînê xo xurt kerdî. Badê vengdayîş û xurtbîyayîşê serewedarnayîşî hukmatê TBMMyî hewl da ke serewedarnayîş biqedîno. 1921î de Koçgirî de mabenê hêzanê kurd û yewîyanê tirkan de pêrodayîş vejîya. Zerîfe û Alîşêrî zî mewzîyanê tewr vernîyan de ca girewtî û rojek Kemahî de û rojek zî Kuruçayî de mewzîyan de şer kerdî.
Pêrodayîşê tewr girdî Koçgirî de ameyî cuyayene. Windî hetî zî vindîbîyayeyê girdî dayî. Dewanê kurdan veşênayî, bi hezar kesan qetil kerdî û serewedarnayîş sernêket.
Têkoşînê Koçgirî 1921î de amey vindertene. Badê têkşîyayîşê serewedarnayîşê Koçgirî Zerîfe û Alîşêrî Koçgirî ra şîyî Dêrsim. Seba ke Alîşêr û Zerîfe bêrî çinkerdene planê newe kerdî dewrê. Wexto ke 9ê Temmuze yeno vîrardene, qirkerdiş, qetlîyam, îxanet û komplo yenî vîrê merdiman.
Qetlîyamê Dêrsîmî yê 1937-38î sey dewamê serewedarnayîşê Koçgirî bî. 9ê Temmuza 1937î de Zerîfe û Alîşêrî bi îxanetêk ameyî qetilkerdene. Dêrsim de qetlîyamêko gird ame viraştene. Aye roje de tena Zerîfe û Alîşêrî nêameyî qetilkerdene, eynî wext de têkoşînê xoserbîyayîş, fikir û fehmî zî ame qetilkerdene.
Alîşêr û Zerîfe Xanime cinî û mêrde ra vîşêr embazê yewbînan û hemrayê bî. Alîşêr huner û şer yewbînan reyde kerdbî yew. Zerîfe zî nimuneyêka cinîyê kurd bî. Cesaret û serkewtişê Zerîfeye bi serran mîyanê şarî de ame vatene. Zerîfe Xanime bi aqilbîyayîş, zîhnîyet û cesaretê xo piştîyêko gird daye serewedarnayîşê Koçgirî. Dêrsim de camêrdan reyde tewrê kombîyayîşan bîye, munaqeşe kerde û mewzîyanê tewr vernîyan de şer kerde.
