Panelê ‘Cinîyî Heqanê Xo û Mucadeleyê Xo Qisey Kenê’ yo ke Dêrsim de ame viraştene de polîtîkayê vera cinîyan û çîyê ke hemverê nê de do bêrê kerdene ameyî qiseykerdene, serê muhîmîya xurtkerdişê mucadeleyê hemparî de ame vindertene
Çarçewaya programê 19. Festîvala Kultur û Xoza ya Mûnzûrî ya ke Dêrsim de dewam keno bi sernameyê ‘Cinîyî Heqanê Xo û Mucadeleyê Xo Qisey Kenê’ panelêk ame viraştene. Panelo ke Sanat Sokagi de ame viraştene, moderatorîya ci Dûygû Kûrbane kerde û parlamentera Partîya Demokratîke ya Şaran (HDP) ya Stenbolî Dilşat Canbaz Kaya, avûkate Îlke Işik û parlamentera HDPyî ya Batmanî Ayşe Acar Başarane ca girewt. Panelo ke xeylî cinîyî tewrê ci bîyî de vatişo ewilên parlamentere Dilşat Canbaze girewt.
‘Sîstemo pederşahî wazeno cinî hepsê hîrêgoşeyê keye, doman û mêrdeyî bikero’
Canbaze ard vîrî ke festîvale îthafê Ayaz û Nûpeldayê ke hewteyo verên bejik de rîyê teqayîşî ra merdîbî û Berkîn Elvan, Ceylan Onkole û heme domananê ke ameyê qetilkerdene ameya kerdene û va: “AKP bi polîtîkayanê xo yê 17 serran sere de cinîyan hedef gêno. Bi OHALî hemserekê ma yê cinîyî ameyî tepiştene, hêrişê cinîyan ê parlamenteran ame kerdene û sazîyê cinîyan ameyî girewtene. Kîşta nê de înan bi qanûnanê ke vetê û polîtîkayanê ke şopnayê wazenê ma peyde verdê û hêrişê heqanê ma kenê. Sîstemo pederşahî wazeno ke cinî hepsê hîrêgoşeyê keye, doman û mêrdeyî bikero. Ma ra hende tersenê. Vatişanê ma ra hende tersenê. Vînenê ke faydeyêkê ê tersî çino. Êyê ke tewr zaf eşkenê bêrê têver cinî yê. Hemverê prosesê antî-demokratîkî de êyê ke reflekso tewr xurt ramojnenê cinî yê.”
Ayşe Acar Başarane zî arde ziwan ke şideto tewr pîl o ke sîstemo pederşah cinîyan ser o bica ano bêîradekerdiş o. Başarane dîyar kerde ke binê heme tewiranê şidetî yê bînan de waştişê bêîradekerdişê cinî esto û domnaye: “Sîyaseto ke tede cinîyî çinê ma nêeşkenê ê ra demokratîkbîyayîşê ci bipawê. Êyê ke tewr zaf bîyê merkezê hêrişanê îqtîdarî cinî yê. Bi hezaran cinîyî seba ke sîyaset kerdo nika zîndanan de yê. Sakîne Cansize seba ke sîyaset de bîye pîya bi di embazanê xo Parîs de amî qetilkerdene. Sakîne Cansize cinîyêk bîye ke îtîraz kerd û hemverê cayo ke ê ma rê layîq vînenê de sere wedart. Sevêyî seba ke hemverê sîstemê mîlîtarîstî de vindertî sey ‚terorîst‘ ameyî namekerdene.”
Avûkate Îlke Işike zî qiseykerdişê xo de wina va: “Ma her cinîyanê ke nê welatî de ciwîyenê ra bipersê. Ma do bivînê ke nê 17 serran de problemo tewr muhîm ê cinîyan şidet bîyo. Cinîyî her roje rastê şidetî yenê û yenê qetilkerdene. Zafaneyê înan ra xebera ma zî çina. Bi qanûnan kenê ke seypêyî virazê çunke mecbûr mendî. La înan hetêk ra qanûnî viraştî hetêna ra zî vatişê sînorkerdoxî û astengkerdoxî vatî.”
Panel, dimayê qiseykerdişan ra bi pers û cewaban qedîya. DÊRSIM
