Rewşa welatî verê çimanê heme dinya de ya. Kurdî bi serran o ke dorê eynî nîqaşan de gêrenî û wazenî ke heqanê xo bigîrî. Labelê nêzdîbîyayîşê kurdan û yê dewlete qet yewbînan nêtepişnenî. Dewleta tirkî nêzdîyê 100 serrî yo ke polîtîkaya înkar û asîmîlasyonî domnena. Dewlete bi na polîtîkaya xo kerd ke kurdî heme hetan ra biqedîyê. Bi serran qiseykerdişê kurdkî qedexe kerd. Badê micadeleyê kurdan nê qedexeyî şikîyayî û vernîya tay çîyan ame akerdene. Hetê medya û çapkerdişê kitaban de xebatî ameyê kerdene. Bi no qeyde tay boz î kurdkî ame xo ser û vernîya xo dî. Labelê polîtîkaya dewlete nêbedelya; ziwanê kurdkî tu wext hetê resmî ra nêame qebûlkerdene û kurdan ser o asîmîlasyon dewam kerd. Sey netîceyê asîmîlasyonî zî mîyanê kurdan de oto-asîmîlasyon destpê kerd.
Her çiqas goreyê prosesan rewşa ziwan û kulturî de averşîyayîşêk bibo zî naye vernîya înkar û asîmîlasyonî nêgirewt. Seba ke kurdî nêeşkenî bi ziwanê xo perwerde bivînî hêdî hêdî ziwanê xo ra dûrî mendî û cuya xo ya rojane de ziwanê serdestan şuxulnayê. Na rewşe her ke şîye xorîn bîye û demo nikayîn de rewşa kurdan ê her wextan ra xirabîr a. Neslo newe goreyê neslanê verênan ziwanê xo ra hêna dûrî yo. Meseleya asîmîlasyon û oto-asîmîlasyonî her wextan ra hêna zêde aver şîya û kurdî gere vera nê polîtîkayan de gaman bierzî. Seba ke ziwanê kurdkî heme cayanê cuye de bêra şuxulnayene gere xebatî bêrê kerdene û aye ra gere nabênê kurdan de fikir û pratîkê hemparî bêrê ronayene.
Na çarçewe de peynîya hewteyo verên de ronşvîr, nuştox, aktîvîst û gelek kesê bînî seba ziwan û kulturî ameyê têhet. Kesê ke beşdarê kombîyayîşî bîyê derheqê rewşa ziwan û kulturî de fikranê xo vatî. Bitaybetî rewşa kurdkî ya mîyanê şarî ser o nîqaşê xurtî ameyê kerdene. Nê nîqaşan de zaf çîyî ameyê vatene, labelê çîyo en muhîm, tespîtê averşîyayîşê asîmîlasyon û oto-asîmîlasyon bi. Netîceyê nê nîqaşanê dergan de îradeyêko hempar ame nîşandayene. Mîyanê na hemparîye de heme fikir û bawerîyê kurdan cayê xo girewtî. Naye zî mojna ma ke vernîya na xebata hempar akerde ya.
Peynîya nîqaşanê di rojan de seba raya pêroyî beyanatêk ame dayene. No beyanat de ame vatene ke kurdî erdanê xo ser de hema zî nêeşkenî bi ziwanê xo qisey bikî û sîyasetê înkarî hema zî înan ser de dewam keno. Derheqê averberdişê ziwanê kurdkî û cuyayîşê kulturê kurdan de zî qirarêko hempar beyanat de cayê xo girewt. Seba ziwan û kulturê kurdan û hêna seba ziwan û kulturî ke Kurdistanî de estî do xebatî bêrê kerdene. Esasê nê xebatan zî cuyayîşê ziwanê kurdî yo. Kesê ke beşdarê nê kombîyayîşî bîyê xo sey ‘Torra Ziwan û Kulturan’ name kerdî û vatî ke rojanê ameyenan de do kombîyayîşê hêna hîra bêrê viraştene û seba organîzekerdişê xebatan zî sekreteryayêk awan kerdî. Demo newe de seba ziwan û kulturî do ‘Torra Ziwan û Kulturan’ bi xebatanê xo qadan de bo.
