Komîsyona Girtîgehan a Şaxa Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) ya Enqereyê rapora ku têkildarî rewşa mehên çile, sibat û adarê ya li girtîgehên Anatoliya ya Navîn amade kiribû, bi raya giştî re parve kir. ÎHD’ê di Rapora Şopandina Binpêkirina Mafan a Girtîgehan de diyar kir ku wan li gorî dane û çavdêriyên parêzer, malbat û xizmên girtiyan ên serî li wan dane ev rapor amade kirine.
ÎHD’ê da zanîn ku li girtîgehan binpêkirina mafan, mirin û zext zêde bûye û banga pêkanîna erkê li wezareta dadê kir. ÎHD’ê diyar kir ku ‘Mafê jiyan’ ku mafekî gerdûnî ye û mafê ragihandinê li girtîgehan pêk nayê û girtî rastî tundiyê tên. ÎHD’ê destnîşan kir ku di 3 mehên ewil ên sala 2020’an de li girtîgehan bi giştî 9 girtî mirine.
Rapor bi van agahiyan didome:
“* Li Girtîgeha Hejmar 1 a Tîpa T a Afyonê tundiya fîzîkî, derûnî û devkî zêde bûye. Girti rastî îşkenceyê ten û di yek hucreyê e têne girtin. Gefan li girtiyan dixwin.
* Li Girtîgeha Tîpa F a Boluyê girtiyê nexweş tevî kelepçeyan tên dermankirin û baş nayên dermankirin. Bêyî ku teşhîsê lê bidanin, dermanan jê re dinivîsin. Ji ber ku girtiyan nabin nexweşxaneyê, rewşa girtiyên nexweş giran bûye.
* Li Girtîgeha Tîpa F a Kirikkaleyê ji bo vîrûsa koronayê (Covîd-19) pir kêm tevdîr hatine girtin. Cihên ku herî zêde dest lê tê kirin nayên dezenfektekirin. Alavên paqijiyê kêm tên dayîn. Girtî bi pereyên xwe alavên paqijiyê dikirin.
* Li Girtîgeha Tîpa Hejmar 1 a Tîpa L a Sîncanê girtiyekî nexweşê penceşêrê ku divê bi lez û bi tendurist bê dermankirin, 2 sal piştre hatiye dermankirin. Li Girtîgeha Jinan a Sîncanê jî girtiyên ji ber ku malbatên wan dûr in ji bo sewqe daxwazname dane, hêj bêbersiv in.
Li gorî vê em dixwazin ku;
* Divê cezayên disiplînê û hucreyê yên girtiyên di greva birçîbunê ya bêdem û bêdorveger de bên rakirin. Divê mafê wan ê ragihandinê jî bê parastin.
* Divê hevdîtinên girtiyên di grevê de ya bi parêzerên wan re bi kamerayan neyên kişandin.
* Divê ji bo girtiyên nexweş li gorî diyeta wan xwarin bê dayîn.
* Hewceye hêjmara xizmetkarên tenduristiyê bên zêdekirin. Li şûna rîngê divê girtiyên nexweş bi ambulansê bên sewqkirin. Divê girtiyan derxin revîr û nexweşxaneyan.
* Hewceye dawî li dermankirina bikelepçe bê.
* Girtîgeh divê destûrê bidin heyetên tenduristiyê yên serbixwe da ku biçin ligirtîgehan lêkolînan bikin.
* Hewceye pergala înfazê li gorî pîvanên hiqûqa gerdûnî û mafên mirovan bê sererastkirin.
* Divê mafê ragihandinê bê parastin û rojnameyan bidin girtiyan.
* Divê girtiyên ji malbata xwe dûr, sewqî girtîgehên nêzî malbatên wan bên kirin û heqê sewqkirinê ji girtî û malbatan neyê xwestin.
* Divê di sewqa girtîgehan de girtî rastî lêgerîna tazî neyên û yên vê dikin jî bên darizandin.
* Her wiha divê rê li ber hewldanên ku mafê jiyanê tune dike bê girtin û mafê jiyanê bê parastin.” ENQERE
