Şirnex bi kultur, tarîx û xozaya xo bale anceno. Koyê Cudî, bajarê antîk, şikeft û wareyê tarîxî bîyî sembolê bajaro qedîm. Bajaro ke bi abideyanê xo ê tarîxî bale anceno de nika pêroyê berhemê tarîxî terê rijîyayîşî bîyî. Nê awanîyanê tarîxî yê bajarî ra yew zî Medreseya Sûre ke hetê roşnvîro kurd Feqîyê Teyranî ra ameya awankerdene ya.
Medrese terkê qederê xo ameya veradayene
Medreseya Sûre a Feqîyê Teyran dewa Keraşînî de kewena mabenê qezayanê Şirnexî ê Basa û Cizîrî. Medrese bi rindîya xo her kesî şaş kena. Labelê nika tena dêsê medreseyî pay ser de mendî. Medrese hetê roşnvîro kurd û temsîlkarê edebîyata şarî a tasavvufî Feqîyê Teyranî ra ameya viraştene. Seba ke medrese terkê rijîyayîşî bîya, nika tena dêsê ci pay ser de yî.
Medrese nîna restorekerdene
Medrese hetê Mudirîya Pêroyî a Muzeyan û Bîyayîşê Kulturî ê Wezîrîya Kultur û Turîzmî ra nîna pawitene. Medreseya ke nîna restorekerdene derbo tewr giran serra 1990î de wextê viraştişê rayîrê bajarî de werda. Viraştişê rayîrî vera qismêk gird ê medreseye rijîyayo û badê qedîyayîşê xebatanê rayîrî restorasyonê medrese nêameyo kerdene.
Sewbîna bajar û qezayanê ci de xeylê abideyê binî ê tarîxî estî û ê zî rijyayîş ver de yî. Înan ra yew zî Xerabeyê Karîkî ke wextê Asurîyan ra mendo yo û o zî texrîbêko gird werdo. ŞIRNEX