Şaxa Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) a Amedê têkildarî rewşa girtiyên nexweş daxuyaniyek weşand.
Di daxuyaniyê de hat gotin ku welatiyê bi navê Şafîî Hayme ku wasiyê girtiyê bi navê Soydan Akay ê ku 27 sal in di girtîgehê de ye, di 1’ê hezîrana 2020’an de serî li komeleya wan da û wiha domand: “Hayme diyar kir ku Akay li gelek girtîgehên cuda yên Tirkiyeyê hatiye girtin. Ji sala 2018’an ve jî tedawiya kansera prostatê dibîne û her wiha nexweşiyên romatîzma, hepatît B û spazma dil pê re heye. Hayme ragihand ku Soydan 2 salên dawî ne li Girtîgeha Girtî ya Sîlîvriyê, li hucreyeke yek kesî tê hiştin û nikare tedawî bibe. Diyar kir ku Soydan zêdeyî 6 meh in mafê xwe yê telefon û hevdîtinê bi kar nayîne û bi vî rengî vê rewşê şermezar dike.”
Hezar û 334 girtiyên nexweş hene
ÎHD’ê diyar kir ku gelek girtiyên nexweş li ber mirinê ne û wiha domand: “Tenê di sala 2019’an de li girtîgehên herêmê 6 girtiyên nexweş jiyana xwe ji dest dan. Di meha gulana 2020’an de li Girtîgeha Girtî ya Tîpa T a Osmaniyeyê Sabrî Kaya û li Girtîgeha Tîpa F a Edîrneyê jî Vefa Kartal ku girtiyên nexweş bûn, mixabin jiyana xwe ji dest dan. Li gorî daneyên komeleya me, hezar û 334 girtiyên nexweş hene ku ji wan rewşa 458’an giran e.”
Daxuyaniya ÎHD’ê wiha dom kir: “Bi navê parêzvanên mafên mirovan em dixwazin bêjin ku tedawiya pirsgirêkên tenduristiyê yên Soydan Akay ku krîtîk e, şertekî destûra bingehînî ye û eger encamên neyînî rû bidin dê wezareta edaletê jê berpirsyar be.”
ÎHD’ê gavên ku divê bên avêtin wiha destnîşan kir:
*Girtiyên bi nexweşiyên giran ên hîn jî girtî ne, bi rapora ji nexweşxaneyeke têrker tavilê bên berdan, tedawiya wan li gel malbatên wan bên dewamkirin û sîgortaya wan a tenduristiyê ji aliyê dewletê ve bê dayin.
*Saziya Tipa Edlî nebe saziya dawî û yekane ya biryardana li ser taloqkirina înfaza ceza ya ji ber tenduristiyê.
*Di biryardana taloqkirina înfaza cezayê de ya ji ber pirsgirêkên tenduristiyê, erka dozgerên komarê bê bidawîkirin, li gorî raporên nexweşxaneyan biryar bê dayin.
*Pîvana ‘Ji bo ewlekariya civakê metirsîdar e’ ya ku li pêşiya taloqkirina înfaza ceza ya girtiyên nexweş asteng e, ji qanûnê bê derxistin.
*Benda 16’an a xala 107’an ku li pêşiya taloqkirina înfaza ceza asteng e bê rakirin.
*Li gorî biryara Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê ya têkildarî Kaytan-Tirkiyeyê, girtiyên ku li gorî temen û rewşa tenduristiyê dikarin bên berdan li cihekî guncav bên bicihkirin.
* Biryara Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê ya têkildarî Gulay Çetîn-Tirkiye bi cih bê anîn, divê bê zanîn ku bernedana girtiyên nexweş binpêkirina xala 3’an a Peymana Mafên Mirovan a Ewropayê ye.” AMED
