Ayfer Bîlgîne dewa Kelaxsî ya qezaya Dara Hêni ya Çewlîgî ra ya. Babîyê Ayfer Bîlgîne Şêx Abdulhamît wexto ke 13-14 serre bi serewedaritişê Şêx Seîdî yê 1925î de cagêno. Birayê Bîlgîne Lezgîn refanê gerîlayan de şehîd beno û birayê ci yo bîn Rodî zî Zîndanê Tokatî de yeno qetilkerdene. Kênaya aye Zelale Bîlgîn xebatanê xo yê sîyasîyan ra Zîndanê Sîncanî de tepişte ya.
Ayfer Bîlgîne ANFyî rê qala xoverdayîşê keyeyê xo kerde.
Bîlgîna ke torna Şêx Şerîfî ya da zanayene ke ê 3 bira û 6 wayî bîyê û vat: ”Babîyê mi Şêx Abdurrahîm 16 serran Surîye de surgun bi, dima agêra Kelaxsî. Babîyê mi ge ge bermayêne. Şêx Şerîf amebi dardekerdene, Şêx Huseyîn zîndan de şehîd bibi. Ey ê derd kerdêne. Herême de giranîya babîyê mi est bîye, her kesî goş dayêne ey ser. Babîyê mi şuxilnayîşê çekan û wendiş musnayêne ma.
Birayê mi Lezgîn domanêko jîr bi. Her kesî Lezgînî ra zaf hes kerdêne. Dima ke Siddik Bîlgîn ame kiştene keyeyê ma vila bi. Lezgîn hînî her çîyê ma bi. Lezgîn şi leşkerîye ame la dişmenî rayîrêko bîn nêda ci. Peynî de ey çewlikê xo rot, heywanê xo rotî û şi koyan.
Rodî zî domanêko jîr û zerrîwaz bi. O lîse de ame tepiştene û berdene bi Amedî. O çax ez Dara Hêni de roniştêne. La tedayan ra ma keyeyê xo berd Xarpêt. Şewêke dadîya mi vat ke polîsan reyna Rodî berdo. O çax Rodî Xarpêt de Ozgur Gundem de xebitîyayêne. Ey Meletî de Murat Bozlakî de roportaj kerd. Agêrayîşê Meletî de o ameyo tepiştene.
Destpêk de Rodî Zîndanê Xarpêtî de bi, dima sewqê Zîndanê Elbîstanî bi. Mi her şeme o zîndan de zîyaret kerd. O çax zîndanan de zulm zaf bi, grevê vêşanîye bi. Rodîyî zîyaretan de vatêne ke wakê ê senî to ver de têgêrenê, ti zî wina înan ver de têbigêrê.’ Rodî pa 15 embazanê xo mendêne. Mi çi berdêne pêroyînan ra berdêne. Rodîyî vatêne ‘Ma pîya yê, her çîyê ma pîya yo.’
Dima Rodî ame berdene bi Zîndanê Zîle yê Tokatî. O çax mudirê ê zîndanî mi ver de zaf hol têgêrayêne. Mi nı çi Rodîyî rê vat. Rodîyî vat ke o seba ke înan bixapîno wina têgêreno. Rodîyî a roje zî ez şîret kerda û seba kekê mi Sîraçî pusulayêke şawite. Ez hewteyêk nêşîya zîyaretê ci, o çax Rodî ame qetilkerdene. Yew serê sibayî torna amika mi da berî ro, vat Rodî û xo eşt war. Mi bawer nêkerd, cade zîndanî rê telefon kerd. Mudirê zîndanî mi rê qiseyêko giran kerd vat: ‘Ma da piro, bêrê bigêrê.’
Rodî Zîndanê Tokatî de grevê vêşanîye de bi. La hayîya ma pê çin bîye. Ey qetî qala îşkenceyan zî nêkerdêne. Zîndanî yew çareserîye nîyê. No têkoşîn vera vera beno pîlêr. Çew nê zulmî xo vîr a nêkeno. Tepiştiş zî yew çare nîya. Bi desan kurdî hê zîndan de yê. Verê cû ma alfabeya kurdî nimitêne çunke qedexe bîye. La pê qedexeyan û zîndanî çîyêk çareser nêbeno. Seba şarê kurdî qetî çareserîyêke do biba û ê do naye qebul bikerê. Sewbîna çareya înan çin a.”
