Nivîskar Yildiz Çakar diyar kir ku Narîn Yukler bi kurdî nêzane û wê bi zorê dikin nav qada wêjeya kurdî. Organîzatorê pêşbirkê Reşo Ronahî jî diyar kir ku jûriya wan hîn kiriye ku çend helbestên Yukler werger in û li gel vê yekê jî pêwîstî bi betalkirina pêşbirkê nedîtine
Helbestkarê kurd ê gewre Arjen Arî ku bi hezaran helbest ji wêjaya kurdî re gihand di 30’ê cotmeha 2012’an de çû ser dilovaniya xwe. Salek piştî vê dilovaniyê ji aliyê rojnameya Evrenselê ve ji bo bîranîna helbestkarê gewre Pêşbirka Helbestan a Arjen Arî hat organîzekirin. Ji sala ku dest pê kiriye heta niha ev pêşbirk 6 carên bê navber tê organîzekirin. Herî dawî beriya çend rojan ji aliyê organîzatorê daîmî yê pêşbirkê Reşo Ronahî ve pêşbirka 6’emîn jî hat ragihandin.
Pêşbirk ji ber ku bi zimanê kurdî tê organîzekirin, kesên ku beşdarî pêşbirkê dibin jî tenê dikarin bi helbestên xwe yên ku bi kurdî nivîsandine beşdarî pêşbirkê bibin. Le ligel vê yekê jî di pêşbirka 4’emîn a sala 2017’an de ev şert hatiye binpêkirin. Narîn Yukler ku bi helbestên xwe yên bi tirkî ku wergerandiye kurdî beşdarî pêşbirkê dibe, ji aliyê jûriya (Kawa Nemir, M Çiya Mazî, Gulîzer, Necla Arî) pêşbirkê ve hêjayî xelatdayînê tê dîtin.
Bi belgeyn ragihand
Ev binpêkirin heta ku nivîskara me Yildiz 
Çakar di mehên havînê de derxist holê û li ser hesabê xwe yê twîtterê parve kir jî ji aliyê tu kesî ve nedihat zanîn. Lê ligel vê yekê jî organîzatorê pêşbirkê Ronahî roja ragihandina pêşbirka 6’emîn ev yek red kir. Ronahî ragihand ku jûriyên wan ên pêşbirka 4’emîn mijarê lêkolîn kirine û tespît kirine ku helbestên Narîn Yukler bi zimanê kurdî hatine nivîsandin û ji aliyê tu kesî ve nehatine wergerandin.
Li ser vê yekê nivîskara me Çakar li ser hesabê xwe yê twîtterê bi belgeyan organîzator û jûriyên pêşbirkê derewand. Çakar ji ber helwesta wan organîzator û jûriya pêşbirkê şermezar kir û helbestên Narîn Yukler ên tirkî ku ji bo pêşbirkê li kurdî hatine wergerandin weşand. Çakar xwest ku ji bo hurmetdayîna Arjen Arî û baweriya pêşbirkê pêşbirka 4’emîn bê betalkirin û xelata ku Narîn Yukler ji ber helbestên xwe yên wergerê girtiye, jê bê standin.
Destpêkê wê pîroz kiriye
Nivîskara me Çakar pirsên me yên têkildarî mijarê bersivand û mijarê zelaltir kir. Çakar diyar kir ku 4’emîn Pêşbirka Helbestan a Arjen Arî di meha nîsana 2017’an de bi encam bûye û wiha got: “Di vê pêşbirkê de Xelata Arjen Arî bi dosyaya ‘rê û rêç’ Narîn Yukler girt. Dema xelat girt a ku ewil wê pîroz kir yek jê ez bûm û bêriya herkesî min pîrozbahî lê kir. Heta wê çaxê min yek helbesteke wê li tu cihê nexwendibû û derbarê nivîsandina wê de fikreke min tunebû. Berken Bereh jî di jûriyê de bûye lê ji ber çi sedemê be nizanim ji jûriyê vedikişîne.”
Çakar anî ziman ku piştî pêşbirkê salek şûnde bi tesadufî jî nîvîskar û helbsetkar Nûdem Hezexî hîn bûye ku Narîn Yukler bi kurdî nizane û ev tişt gotin: “Ez şaş mam. Min got ev çawa dibe? Got ji min rica kiriye ku alikariya wê bikim. Lê min jî xapandiye. Min got çawa? Got Narîn Yukler bi wergera min beşdarî pêşbirka Arjen Arî bûye. Halbûkî herî dawî ji min re gotibû min wergera te avêtiye min bixwe helbestên xwe wergerandiye û şandiye pêşbirkê.”
Parvekirinê asteng kirine
Çakar destnîşan kir ku Yukler di rastiyê de bi wergera Hezexî beşdarî pêşbirkê bûye û ev tişt anîn ziman: “Paşê Nûdem Hezaxî her sê dosyayên Narîn ên bi tirkî û yên ku çend heb Narîn wergerandiye ew û wergerên ku ew bixwe kiriye ji min re şand (Tîrmeha 2018). Dema van belgeyan ketin destê min, min ser girtî nivîsek nivîsand ku Narîn Yukler helbestên xwe yê wergerên ji tirkî vê xelatê girtiye, tişta ku li gor qeydên dinyayê û etîka wêjeyê bike ev e; lêborîne bixwaze û xelatê dîsa şûnve bide.”
Çakar di berdewamê got ku piştî nivîsa xwe ya sergirtî hemû belgeyan ji M Çiya Mazî û berpirsê pêşbirkê ji Reşo Ronahî re şandiye û wiha domand: “Di wê navberê de berpirsê pêşbirkê Reşo Ronahî him bi e-mail him jî bi telefonê ji min daxwaz kir ku ez van belgeyana parve nekim û di axaftina xwe ya bi min re got tu heta dawî mafdarî ji ber ku xelatên Arjen Arî ne ji wergerê re ye, ji helbesta kurdî re ye. Em ê xelatê jê bigirin û pêşbirka nûh a 2019’an de bibêjin xelatên sala 2017 betal bûne.”
Çakar bal kişand ser helwesta Narîn Yukler jî têkildarî mijarê ev tişt gotin: “Narîn Yukler jî li ser hesabê xwe facebookê daxuyandibû ku 7 helbestê xwe ew bixwe wergerandiye (Dosyaya xelat girtiye hemû ji aliyê Nûdem Hezexî ve hatiye wergerandin ku di vir de jî Narîn Yukler dîsa rast nabêje, lê piçek lixwe mikur tê ku dibêje hinek jê wergere). Yukler bi dosyaya xwe ya wergera ji tirkî ne tenê beşdarî pêşbirka Arjen Arî dibe, bi wergera pirtûka xwe ya bi tirkî jî beşdarî pêşbirka çarçirayê ya Rojhilat dibe. Lê li rojhilat encam ji pêşbirkê dernakeve.”
Dê wêjeya kurdî negihêje erdê
Çakar da zanîn ku dema pêşbirkek çêbibe divê asteke jûriyan hebe ku bizanibe ka ew berhemên hatine ber destê wan dizî ye, werger e, baş e, nebaş e û xelet e û dirêjî da axftina xwe: “Ger ev ast li ba jûriyê tunebe dê raya giştî were xapandin û qada wêjeyê jî were herimandin. Ev bûyera ku niha qewimiye bi me dide nîşan ku ka kî li ser navê wêjeya kurdî biryar dide û çawa riya avê şolî dike. Li dinyayê gelek pêşbirkan de hinek kes jûriyê xapandine, dema belgeyek derdikeve holê, li gor belgeyan kar û bar tê kirin û pêşbirk betal dibe, xelat şûnve tê girtin. Jûrî jî lêborîna xwe dixwaze û mijar û bûyer pir bi zelal tê girtin. Lê ev jûrî ligel ku hemû belge li rastêne jî dixwazin ser vê mijara genî bidin girtin.”
Çalar got ku jûrî mohreke reş ya xerabiyê li helbesta kurdî xistiye û ev tişt anîn ziman: “Ji bo dawa xwe ji agir xelas bikin helbest û zimanê kurdî avêtine nava agir. Loma jî tu rasteqîniya vê pêşbirka ku ji aliyê weşanên evrensel-sor ve nemaye. Kesek nizane bi kurdî lê bi zorê dixwazin wê bikin nava qada wêjeya kurdî. Weke Arjen Arî gotî di qada şer de pişta me negihişt erdê di qada wêjeyê de jî tu lîstik, proje, xerabî dê negihije armanca xwe û dê tu kes nikaribe riya ava zelal bigire. Ger şahid divê vaye helbesta Arjen Arî, vaye Cegerxwîn vaye helbesta kurdî vaye ev ax!”
Helbest werger in
Me xwe gihand organîzatorê pêşbirkê Reşo Ronahî û belgeyên ku Yildiz Çakar weşandiye jê jî pirsî. Ronahî hema bêje daxuyaniya xwe ya roja ragihandina pêşbirka 6’emîn dubare kir û ev tişt anîn ziman: “Min beriya niha jî gotibû û niha jî bibêjim. Me belgeyên Yildiz Çakar û daxuyaniya Narîn Yukler ên beriya niha ji jûriya pêşbirkê re şand. Jûriyê piştî nîqaşên di navbera xwe de diyar kir ku çend helbestên Yukler li kurdî hatine wergerandin.”
Ronahî diyar kir ku jûriyê ji wan re ragihandiye ku Yukler jî qebûl dike ku çend helbestên xwe ji tirkî wergandiye kurdî û wiha got: “Jûriyê diyar kir ku Yukler di helbestên xwe de serkeftî ye û pêwîst nake ji bo çend helbestên wergerandî pêşbirk bê betalkirin û xelata Yukler jê bi standin. Em jî li ser vê yekê wek organîzator nikarin tiştekî bikin. Dê têkildarî mijarê malbata Arjen Arî jî daxuyaniyekê bide çapemeniyê.”
