Dinya de her serre bi des hezaran cinîyî hetê mêrdeyan yan zî endamanê keyeyê xo ra ye nê kîştene û her hîrê cinîyan ra yewe tewr kêmî reyêk bena hedefê şîdetê cinsî
Gore reqemanê Neteweyanê Yewbîyayeyan pêroyê dinya de serra 2017î de tewr kêmî 87 hezar cinî hetê partneranê xo yan zî ê endamanê keyeyê xo ra amey qetilkerdene.
Sere de Amerîkaya Latîne û welatanê Afrîka de 10 qatî hîna zêde cinî ameyê qetilkerdene.
Gorê nîspetê nufusê xo cinî tewr zêde El Salvadorî de emeyê kiştene ke welatêkê Amerîkaya Mîyanênî yo. El Salvodorî de 100 hezar cinîyan ra 13.9 teneyî ameyê kîştene.
Jamaîka rêzê dîyinî de ya ke her 100 hezar cinîyan ra 11 teneyê xo ameyê kîştene. Komara Afîkaya Başûre de zî her 100 hezar cinîyan ra 9 teneyî ameyê kîştene.
Gore reqamanê UNODC pêroyê dinya de cinîyê ke hetê partner yan zî endamanê keyeyê xo ra ameyê kîştenê nîspetê xo mîyanê pêro cinîyanê ke ameyê kîştene de %57 o (50 hezar cinî). Nînan ra 30 hezar cinî hetê partner yan zî mêrdeyê xo yê verênî ra ameyê kîştene. Gore reqamanê Organîzasyonê Weşîye yê Dinya (WHO) no nîspet mîyanê pêro cinîyanê ke ameyê kîştene de se ra 38 o.
Komkerdişê pêroyî de, sey qitayan ke bêro hesipnayene, panc ra yewê cinîyê ke hetê mêrde yan zî endamanê keyeyê xo ra ameyê kîştene Asya de ciwîyayêne. No zî êno a mana ke 50 hezar cinîyan ra 20 hezarê ci asya de ameyê kîştene. La eke nê reqemî gore nîspetê nufusî bêrê hesibnayene Asya peyê Afrîka de manena. Qitaya Afrîka de no nîspet 19 hezar, Vakur û Başûrê Amerîka de 8 hezar, Ewrupa de 3 hezar, Awustralya de zî 300 kes ê. % 60 nufusê dinya Asya de ciwîyeno û gore naye, gore nufusî nîspetê kîştişê cinîyan Afrîka de tewr zêde yo.
Êno texmînkerdene ke hûmara rastikêne hîna zêde ya. Gore Komela Merkezê Anna ya Rûsya ke duştê şîdetê vera cinîyan awan bîye, her serre 8 hezar ra zêdêrî cinî Rûsya de ênê kîştene. La hûmara Neteweyanê Yewbîyayeyan de seba pêroyîya Ewrupa tena 3 hezar cinî yenê hûmaritene ke hetê mêrde yan zî endamanê keyeyî ra ameyê kîştene.
Gore reqamanê Netewanê Yewbîyayeyan her serre tewr kêmî 5 hezar cinî hetê endamanê keyeyî ra bi bahaneyê “namûsî” yenê kîştene. Nînan ra tewr kemî hezar teneyê xo Hîndîstan de yenê kîştene.
Gorê reqamanê WHOyî hîrê ra yewê pêro cinîyanê dinya mexdurê şîdetê fîzîkî û cinsî yê.
Gore WHOyî pêro dinya de her 100 cînîyan ra 7 teneyî benê hedefê galanê cinsî yê mêrde yan zî merdimanê teberê keyeyê xo.
Reyna dinyaya ke her serre 90 hezar kesî şerî ra serkewte mirenê de, pêşekarê cinîyan bîyayîş û tecawuzkerdiş sey “hacetê şerî” hetê taye koman ra yeno xebitnayene. Neteweyanê Yewbîyayeyan hetê DAIŞî ra remnayîş û kolekerdişê cinîyanê êzîdîyan na yewe rê sey nîmûne nîşan da. Gore Neteweyanê Yewbîyayen 6500 cinî û domanê êzîdîyan hetê DAIŞî ra amey remnayene û tena nêmeyê înan ame reynayene.
Şero sereke yo ke cinîyan rê tecawuz yeno kerdene şerê xomîyanî yê Komara Kongoyî ya Demokratîke yo. Çime/ANF
