Çewlîg nê rojanê peyênan de pê xokiştişan rojdem de yo. Derheqê xokiştişan û xîretanê xokiştişî de heta ewro doneyî nêameyî arêdayene. Baroyê Çewlîgî serra 2018î de seba 41, serra 2019î de seba 50, serra 2020î de zî seba 12 serebûtanê xokiştişan avûkatî wezîfedar kerdî. Yeno vatene ke şaristan de aslê xo de serebûtê xokiştişî zêdêr ê.
Serekê Baroyê Çewlîgî Hanîfî Budancamankî venga Zanîbgehê Çewlîgî û xeylêk dezgehanê sivîlan da ke cigêrayîşê nê xokiştişan bêro kerdene. Budancamanakî ard ziwan ke serebûtanê xokiştişan de eke hêzê asayîşî yê dewlete biwazê ê eşkenê avûkatan wezîfedar bikerê û vat: ”Çewlîg de serebûtê xokiştişî zaf ê. Ma nêzanenê ke nînan ra çend hebî pê mergî bi netîce bîyî. Destê ma de cigêrayîşêkê warî çin o. Cigêrayîşêko zanistî şert o. Ma wazenê ke Zanîngehê Çewlîgî, walîtîye, Mudirîya Polîtîkayanê Keyeyî û Komelkîyan reyde cigêrayîşêk bikerê. Netîceya cigêrayîşî de ma eşkenê çareserîye peyda bikerê. Çewlîg cayêko muhafazakar o. Ciwanî nêeşkenî xo tam îfade bikerê. Ge ge tedaya keyeyî, ge ge zî tedaya komlkîye ciwanan rê tesîr kenê. Reyna şertê ekonomîkî û şexsî zî tesîrê xokiştişan kenê.”
Aktîvîsta Platformê Heq û Edaletî Nurtene Ertugrul eşkera kerd ke semedê xokiştişan zafêr meseleyê mentalî yê û vat: ”Cinîyî tewr zaf semedanê bêkarîye, şîdetî, teda, bi zorî zewijnayîşî, feqîrî ra xîret kenê ke xo bikişê.” Nurtene Ertugrul da zanayene ke sîstemê serdestîya camêrdan serebûtanê xokiştişan rê zaf tesîr keno û vat: ”Zaf çîyê ke camêrdan kenê wexto ke cinîyî bikerê sey eyb yenê hesbinayene. Na hîşmendîya zî bena semedê xokiştişanê cinîyan.” Ertugrule qala tebdîranê vera xokiştan zî kerde û vat: ”Ganî merkezê travma û analîzî bêrê awankerdene. Şaredarîye û îdareyo merkezî tebdîran bigêrê. Kesê ke înan de potansîyelê xokiştişî estê ganî nêzdî ra bêrê teqîbkerdene. Ganî merkezê kulturî, sporî, hunerî bêrê akerdene ke ciwanî kundoxan ra dûrî vinderê. Seba ke bêkarîye bêra çareserkerdene ganî warê îstîhdamî bêro ronayene. Ver û dimayê zewajî ganî semînerî bêrê dayene. Ganî keyeyan reyde têkilîye bêra viraştene û semedê xokiştişan bêrê zanayene.” ÇEWLÎG
