Ziwanê kurdî timî hetê raştê hêrişê îqtîdarê AKPyî û dewlete yeno. No hêrişê vera ziwanî çiqas şono aver şono. Taybet zî bado ke Tirkîya de rewşa îstisnayî ame îlankerdene, hukmatê AKPyî heme hetan ra Kurdistan de hêrişanê xo zêdîna. Îqtîdar, ziwanê kurdî bi hawayêko kêfî qedexe keno. Qedexeyan vera hemwelatijî mecbur manenê ke dezgeyanê hukmatî de bi ziwanê tirkî qisey bikerî. Cijîyê Botanijî mîyanê nê zext û tedayan de domananê xo reyde kurdî qisey kenî û wayîrê ziwanê xo vejîyenê.
Cinîyan ra Halîde Sevda ya 38 serrî daye zanayene aye ziwanê xo zaf hes kena û ziwanê dayika xo musnena domananê xo û wina dewam kerde: “Ez domanîya xo ra nata ziwanê kurdî qisey kena û ma bi ziwanê xo pîl bîyî. Ma wazenê ke domanê ma zî bi ziwanê xo qisey bikerê. Ma domananê xo şirawenê mektebanê dewlete. Ewja de merdim nêeşkeno bi ziwanê xo qisey bikero. Doman ewja de tena ziwanê tirkî musenê û coka ra yenê asîmîlekerdene. Ma wazenê ziwanê xo her ca de qisey bikerê.”
‘Ma qetî fek ziwanê xo ra vera nêdê’
Halîde, dîyar kerd ke ê mecbûr manenê ke Tirkî qisey bikerê û wina va: “Domanê ma keye de Kurdkî, mektebe de tirkî qisey kenê. Coka domanê ma ziwanê xo kenê têmîyan. Wa ziwanê ma her ca de serbest bo û ma ziwanê ma qisey bikerê. Ma wazenê ke mekteban de ziwanê Kurdkî bêro dayene. Wa domanê ma ziwanê xo bimusê. Ma do qetî fek ziwanê xo ra vera nêdê û ma do qetî wayîrê ziwanê xo vejîyê.”
‘Ganî ziwanê ma zî sazgehan de bibo ziwano fermî’
Kevser Ozbek (42) zî dîyar kerd ke seba têkilî û xo ardişê ziwanî zaf girîngo û wina va: “Tu kes mecbûr nîyo ke ziwanêko bîn qisey bikerê. La ma mecbûr kenê. Nimûne wexto ke ma şono nêweşxane, doktorî Kurdkî nêzanê. Seba ke ma derdê xê nêeşkenê doktorî/e ra derdê xo qalî bikerê, ma mecbûr manenê ke tirkî qisey bikerê. Ganî ziwanê ma zî sazgehan de bibo ziwanêko fermî. Ma wazenê her ware de ziwanê ma zî bi hawayêk fermî bêro qalîkerdene. Senîn ke tirkî, erebî û îngîlîzî estê, ziwanê ma yo Kurdkî zî esto û lazim o ke ma bixebitnê. Ma bi ziwanê Kurdkî pîl bî û ma do bi ziwanê Kurdkî domananê xo pîl bikerê. Seba ke ma bi ziwanê xo qisey bikerê ma lazimî nêvînenê ke kesêk ra destûr bigîrê.”
‘Ma fek qiseykerdişê xo yê ziwanê xo dayîke ra fek vera nêdanê’
Taybete Sualçîn (51) zî dîyar kerd ke ê wazenê her ware de û ca de ziwanê xo qal bikerê û va: “Ganî ziwanê ma gane bimano. Ma domananê xo bi ziwanê xo yê dayîke pîl kenê. Labelê wexto ke mektebî destpê kenê, domanê ma tirkî qisey kenê. Ma bi ziwanê xo nêeşkenê heme cayen de qisey bikerê, seba ke qedexe yo. Ma zî wazenê ke ziwanê xo bi hawayêk azad qisey bikerê. Ma do fek qiseykerdişê xo yê ziwanê dayîke vera nêdê.”
‘Ê wazenê ziwanê ma çin bikerê’
Taybete tewr peyîn wina va: “Seba ziwanê ma gane bimano, lazim o domanê ma ziwanê xo bimusê. Ganî ma hemverê hêrişê ke serê ziwanê ma de yenê kerdene, ma xo ver bidê. Seba ke ma bi ziwanê xo azad nêeşkenê qisey bikerê, ma zî azad nîyê. Ê wazenê ziwanê ma çin bikerê. Ganî domanê ma perwerdeyê ziwanê Kurdkî bigîrê. Seba ziwanê ma çi lazim o ma do bikerê.”ŞIRNEX
