Endama Partîya Meclîsê Partîya Herêmê Demokratîke (DBP) Sêvê Demîr, aktivîsta Kongreyê Cinîyê Azade (KJA) Fatma Uyar, Hemsereka Meclîsê Şarî ya Silopîye Pakîze Nayire dimayê îlankerdişê qedexeyê tebervejîyayîşî yê 14ê Kanûna 2016î de, 4ê Çeleyê 2016î de bi guleyê ke wesayetê zirxî ra ameyî reşênayîş, ameyî qetilkerdiş. Dewaya ke ameye akerdiş de Serdozgerîya Komare ya Şirnexî qerarê “bêqerarî” da û dosya Serdozgerîya Komare ya Silopî rê şirawit. Mehkema dîyar kerd ke qetilkerdişê hîrê cinîyanê sîyasetmedaran serê “şikî” pê ameyo û serê dosyayî girewt.
Sêvê û keyeyê aye surgun de ciwîyayî
Sêvê Demîre Dewa Şûtê ya Stewrê ya Mêrdînî de yena dinya. Aye surguno ke hetê dewlete ra kurdan rê yeno ferzkerdiş ê serranê 90î vînenê. Keye verê cû şino Amed û dima ra şino Manîsa. Vera cuya surgunî Sêvêye fek nasnameyê xo û xebata xo ra nêverdena. HADEP, DEHAP, KCD, BDP û DBPyî de xebatê xo dewam kena. Hem mîyanê partîyê sîyasî û hem zî mîyanê têkoşînê cinîyan de cayê xo gêna. Sêvêye eynî wext de mîyanê DOKHî de zî cayê xo gêna. Sêvêye hetê rêxistinbîyayîş û zanayîşî de de tesîrêke bi cinîyan ser de kena. Heta ke yena qetilkerdiş zî têkoşînê xo dewam kena.
Sêvê fek têkoşînê xo ra nêverdena
Sêvêye serranê 90î de tedaye vera dewa xo ra koç kena. Bi keyeyê xo reyde vere xo dana Amed û tîya de ca benê. Tîya de zî teda dewam kena. Rojêke polîs erzenê keyeyê înan ser û vanê ‘Şima terorîst ê’. Sêvêye zî nê vatişî ra dima cewab dana û vana ‘esil şima terorîst ê. Şima bi solanê xo yê lêşinan dekewtî keyeyê ma’. Tedayan ra dima Sêvê bi keyeyê xo reyde vere xo dana Manîsa. Serra 2002yî de bi hawayêkê aktîf tewrê xebatan bena. Sêvêye semedo ke sey endama Komîsyonê Cinîyan a Kongreyê Komelê Demokratîke (KCD) xebate rayîr ra berdêne binê nameyê operasyonê “KCKyî” de ameye tepiştiş. 12ê Êlula 2012yî de seba wedaritişê tecrîdê serê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî tewrê çalakîya grevê vêşanîye yê bêdem û dorveger kena. Bado ke zîndan ra vejîyena sey endama Meclîsê Partîya DBPyî Şirnex û Mêrdîn de dest bi xebatan kena. 4ê Kanûna 2015î de eynî qedexeyê tebervejîyayîşî de şî herême.
Sêvêye proseso ke fek herra xo ra nêverda de û wexto ke têkoşînê xo bi qerardarî rayîr ra berdêne de tewrê aktivîsta KJAye Fatma Uyar, Hemsereka Meclîsê Şarî ya Silopîye Pakize Nayire reyde 4ê Çeleyê 2016î de bi guleyê ke wesayetê zirxî ra ameyî reşênayîş, ameyî qetilkerdiş.
Serrgêra 8ine ya qetilkerdişê Sêvêye de dadîya aye Sakine Demire qala kênaya xo kerd.
‘Sêvê serewedarnayox bî’
Sakineye dîyar kerd ke barê şarê kurdî zaf giran o û vat ke Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî ra di serrî ra zêdeyo ke tu xeberêke nîna girewtiş. Sakineye da zanayîş ke coka ra tepişte xover danê û wina dewam kerd: “Sêvê vîst serrîya xo de seba şarê kurdî xebetîyayêne û xover da. Kam ca de beno wa bibo Sêvê xebatê xo bi hawayêkê serkewte rayîr ra berdêne. Hewt serrê xo temam kerd û kewt serra heştine. Ez serê nameyê aye her kesî yad kena. Sêvêye seba çi şehîd kewt, şarê kurdî baş fehm keno. Qey? Çike Sêvê serewedarnayox bî. Aye seba kultur, ziwanê xo zaf xebetîyayêne. Aye şar, herre û nasnameyê xo ra zaf hes kerdêne. La zerrîya mi de çîyêk mendo. Ez kişta aye de nêbîya. Xebata vîst serrî tay nîya. Ganî ez zî nê operasyonî de kişta kênaya xo de bibayêne. Sey aye bi hezaran kes şehîd kewtî. Şehadete aye vera sereyê mi berz o. Ma do qet rayîrê aye ra nêagêrê. Ma kurd ê, ma seba herre, nasname û kulturê xo têkoşîn kenê.”
‘Tewr zêde seba cinîyan xebetîya’
Sakîneye da zanayîş ke dimayê hîrê cinîyê sîyasetmedaran Sakine Cansiz, Fîdan Dogan û Leyla Şaylameze ke 9ê Çeleyê 2012yî de Parîs de ameyî qetilkerdiş û dimayê hîrê cinîyê sîyasetmedar Sêvê Demir, Fatma Uyar û Pakize Nayire ke 4ê Çeleyê 2016î de Silopî de ameyî qetilkerdiş xeylê kes werişt serê payan. Sakineye da zanayîş ke Sêvê tewr zêde seba cinîyê kurdî xebetîyayîne.
‘Sêvêye tim vatêne ‘cuye serewedarnayîş a’
Sakineye ard ziwan ke encax meseleya kurdî bi yewîya kurdan bêra çareserkerdiş û wina vat: “Heta ke ma deste yewbînan nêtepişnê tu çîyêk do nêro çareserkerdiş. Zerrîya kurdan dejena. Kurd Rayberê xo ra hes kenê. La ma ewro ci ra tu xeberêke nêgînê. Ganî ma heme wirzî serê payan, ma wirzenê payan ser la no zî mird nêkeno. Ma venga Ewropa zî kenê. Ewropa zî menfîetanê xo fikirîyeno la heta kêy? Eke aştî bêra nê welatî do seba menfîetanê xo her kes bêro. Ge ge embazê Sêvê mi rê vatêne ‘Dayê ewro ez nêmira kesêke bîn nêmiro do kam bimiro? ‘. Ma mecbûr î wirzî serê payan. Ge ge mi Sêvê rê vatêne ‘ma qey şima rincan nêbenê? ‘. A ye zî vatêne ‘yadê ez rincan nêbena, karê mi zêde yo. Heme bajarê Kurdistanî mirdê mi nêkenê. Ganî ez bixebetîya. Cuye serewedarnayîş a’.”
‘Ganî ma paştîdayîş bidê yewbînan’
Sakineye qiseykerdişê xo yê peyênan de bale ant serê grevê vêşanîye ke 27ê Teşrîna Peyêne de hetê tepişteyanê sîyasîyan ra bi waştişê azadîya fîzîkî ya Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî û seba çareserîya meseleya kurdî dîya destpêkerdiş û wina vat: “Tepişteyî bi xeylê zehmetîyan reyde rî bi rî manenê. Acaba kesê ke benê sebeb, wijdanê înan nê çîyî senî qebûl keno? Ewro ganî ma heme paştîdayîş bidê yewbînan. Çalakîyê grevê vêşanîye seba çi dest pê kerd? Ewro dewlete înan rê vana ‘ma rê nêrakewenê, ma nê tecrîdî nêwedarnenê, ma şer zî nêvindarnenê.’ Ganî şarê ma topyekun wirzo serê payan û vajo êdî bes o. Ez silamanê xo tepişteyan rê şirawena, ez serkewtiş seba her kesî wazena.” MANÎSA
