Heqê ziwanê dayîke heqê esasî yo ke nêeşkeno bêro qedexekerdiş. La kurdî bi serrano ke hemverê zext û qedexeyanê serê ziwanê xo têkoşîn danî. Dewleta ke destur dana her tewirê kurs û ziwanan seba kurdî her tewir zilm û astengîyan pê ana. Kurdî bi derse weînitene sînor kena.
Hemsereka Komeleya Cigêrayîşê Kurdî ya Stenbolî Remzîye Alparslane derheqê muhîmîya ziwanî de qisey kerd.
Muhîmîya ziwanî ya seba şaran
Remzîyeye da zanayîş ke seba şaran ziwan muhîm o û bi saya ziwan cuye yena îdamekerdiş û wina vat: “Ma zî cuya xo ziwanê xo sero ra benê. Her çîyê ma adet, kultur û cuya ma pê ziwanî şekîl gênî. Coka ra ziwan seba şarî zaf muhîm o. Pêro ziwanî yenê manaya bîyayîşê şarî. Seba ke şar nasnameyê xo vînî nêkero ganî wayîê ziwanê xo bivejîyo. Çîyo tewr muhîm yê seba bîyayîşê şarî ziwan o.”
Polîtîkaya asîmîlasyonî
Remzîyeye dîyar kerd ke polîtîkayê qirkerdişî bi taybetî sere kurdan de pê yenî û sebebê ci zî wazenê ke bîyayîşê kurdan mîyanê tirkan de bihelnî û wina dewam kerd: “Awanbîyayîşê komarî ra heta nika na polîtîka yena rayraberdiş. Roja ewilîn ra zîhnîyet her tim sey xo yo. La goreyê şertanê donemî polîtîka şekil gêna. Demek derg şar nêewtayêne ke vajo ma kurdî. Nêelkeayêne ke bi kurdî qisey bikerî. Ameyêne cezakerdiş. Mîyanê herikîyayîşê demî de na polîtîka nerm bî la qet nêvindert.”
Wayîrvejîyayîşê ziwanî
Remzîyeye bale ant qedexekerdişê konseran ser û domna: “Hewl danî ke her çîyê aîdê kurdan şenik bifînî. Wazenê şarî ziwan û kulturê înan ra dûrî bikerî. La şar êdî rewşe zano. Nêwazenê ke tu çîyêk aîdê kulturê kurdan biverdî. Eke wina dewam bikero do şar bêro çinîkerdiş. Coka ra ganî kurdî wayîrê ziwanê xo bivejî. Komeleya ma derheqê ziwanê kurdî de xebatan kena. Ma bi hetkarîya kursan hewl danî ke kurdî bimusnê kesê ke wazenê bimusî. Ma derheqê kultur û tarîxê kurdan de malumatan danî. Ma seba kurdanê metropolan ber akenî. Ma seba her kesî perwerde danî. Sînorê emrî çinî yo. Xebata ma ya tewr muhîm seba domanan a. Embazê ma seba domanan hîkaye û materyalanê bînan hadre kenî. Sewbîna kovar ama ya Zendî demek dergo ke yena weşanayîş.”
Waştişê perwerdeyê ziwanê dayîke
Remzîyeye qiseykerdişê xo yê peyênan de vat ke xeylê muhîmo ke domanî bi ziwanê xo perwerde bivînî û wina qedêna: “Doman wazenê ke bi ziwanê xo bicuyî. Coka ra zî nêmedişê înan yê binê polîtîkaya asîmîlasyonî zaf muhîm o. Çend îmkan bibî ganî bêrî şuxulnayîş. Dersê weçînitene nêbeno dermanê birînanê seserran. Waştişê ma perwerdeyê bi ziwanê dayîke yo û ma nê semedî têkoşîn danî. Ma wazenê ke dest pêkerdişê mektebî ra heta unîversîte bi ziwanê dayîke perwerde bêro dayîş.” STENBOL
