Ev demeke li Iraqê li himber gelên ku liser paradîgmeya Netewa Demokratîk xwe rêxistin kirine, bêdengî hebû. Lê bi hilbijartinên Tirkiyê û bakûrê Kurdistanê re liv û tevgera hikûmeta Sûdanî jî li herêmê zêde bû. Hikûmeta Sûdanî li himber gel taybet Şengal û Mexmûrê heya roja pênçşema 11ê gulana 2023’yan anku roja vekirina Yadgeha Berzanî , nêzîkatiyên hikûmeta Sûdanî ne zelal bûn lê di virde Sûdanî li himber Şengalê jî hewilwîste xwe zelal kir û diyar bu ku ew jî mîna Kazmî liser pêkanîna Peyîmana 9’ê Cotmeha 2020’an bi israre. Ji wê demê tevgereka îraqê di aliyê pêkanîna hevpeyîman 9’ê Cotmehê de heya,. Her wiha gelek ji berpirsên nêzî Sûdanî bi daxûyaniya helwesta xwe didin xuyakirin. Ev ji bo Mexmûr û ji bo Şengalê jî derbasdar e, ji bo rê livan pilana bê girtin êdî dem hatiya ku gel liber xwe bide jiber ku wek Avê Zelale ku hikûmeta Sûdanî jî ne li gor berjewendiyên gelên iraqê belkî di berjewendiya welatên derve de di serîde Tirkiye de kar dike.
Hedef girtina Îradeya gel
Di serdema em têde li tevahiya cihanê şer dewam dike ev şer jî liser dû linga dimeşe yek jê ji bo dewlemendkirina kapîtalîzmê ye ku ji aliyê welatên serdest ên cihanê ve tê kirin. Şerê din jî îradeya gela. Geli bi hêz û îradeya xwe dixweza xwe ji bindestiyê rizag bike û bebe ê xwe. Ev avakirina îradeya gel jî bi felsefeya Rêber Abdullah Ocalan e. Niha di rojhilata navîn de, Rojava,Şengal û Mexmûr wek gel vê sîstemê esas digirin û pêşengiyê ji vê îstemê re dikin. Di nava cihanê herdem behsa Demokrasiyê tê kirin lê ka Demokrasiya rast li kuderê ye. Dema lêkolîn bê kirin, Rojava,Mexmûr û Şengalê wek çavkaniya vê sîstemê tên dîtin. Loma hemû aliyên ku dixwazin sîstema xwe ya kapîtalîst li ser piya bihêlin li dijî van hersê herêma pilan dikin eger raste rast êrîşî ser van herêma nekin jî lê çavê xwe ji hemû binpêkirinên li himberî xelkê van minteqa re digrin.
Şengal û Mexmûr yek Aqûbet û yek berxwedanî
Piştî li 14’ê gulanê bi hîleyan Erdogan dengên xwe gehandin asteka nêzî ji serkeftinê, hikûmeta iraqê jî dest bi tevgerê kir. Berê xwe dan Mexmûrê. Ji Şengalê jî Sûdanî heya niha ne amadeya serdana xwe ji bo herêmê pêk bîne. Heke ev plan neketiya meryetê ji ber ku hiştine tûra duyemîn a hilbijartina serokkomariyê. Ji bo dilê Erdogan xweş bike, îradeya gel li Şengalê û Mexmûrê dike hedef. Gelê koçber ê Mexmûrê dike dorpêçê û dixwazeliv ü tevgera gelê Mexmûr dibin kontrola wan debin. Livir berxwedanî wek hercarê dimeşe û ji çavên zarokên Penaber hêviya serkeftinê xuya dike. Ên ku bi vê berxwedaniyê serkeftin misogere. Rêya Gelê Şengalê û Mexmûr ku liser dimeşin mîna ava Dicle û Feratê ye, û aqbûeta wan ji hev ne cûdaye. Êrîş û pilanên liser wan jî bi yek armancêne ku ew jî dixwazin çavkaniya jiyana azad ku nehe li rojhilata navîn de pêş dikeve tune bikin. Gel bê îrade bihêlin û wê peyamê bidin her kesekî ku eger ew nebin gel wê nikaribe hebe.
Plana li Mexmûrê pêlên wê digehin Şengalê
Pilana ku nehe liser Memxûrê tê pêkanîn heman tişt li Şengalê jî di meryetê deye û dixwazin dibin navê peyîmana 9’ê Cotmehê de gelê Şengalê bikin bin kontrola xwe. Lê Berxwedaniya xelkê Şengalê heya niha rêliber van gavan girtiye û berxwedanî biser ketiye. Ji ber ku gel dema liser axa xwebe îradeya wan duqat zêde dibe, niha jî dibin hevkarê dewleta tirk û êrîşên hewayî liser herêmê pêk tînin. Li milekî vegera gel û êrîşên dijmin dewam dikin, li aliyê din berxwedaniya gel bi îradeyeke bihêz dewam dike.
Wê berxwedanî biser bikeve
Berxwedaniya nehe li Mexmûr pêş dikeve ewê sekeftinê bixwere bîne jiber ku îradaya gel liwir heye. Her wiha li herderê gel ji bo Mexmûrê dinava tevgerê deye û rewşê ji nêz da dişopînin. Ev serkeftina li Memxûrê ewê rê liber gavên mezin ê ji bo xweseriya Şengalê jî vekin.
