Kalkan vat, “Ma dereceya serferberîye de tecrîdî biqedînê, xoverdayîşê ‘rijnayîşê faşîzmî’ pîl bikerê. Na yewe seferberîya rijnayîşê faşîzmî yo, seferberîya qedînayîşê tecrîdî yo. Muhîm o ke her kes tewrê na seferberîye bibo.”
Endamê Komîteya Rayberdişî ya PKKyî Dûran Kalkan bi meymanê programê “Ulkeden” ê Medya Haberî û babetê rojdemî ercnayî.
Kalkanî destpêkê qiseykerdişê xo de Leyla Guvene, Nasir Yagiz, xoverdayoxanê zîndanan û welatperweranê şorişgêran ê teberê welatî yê ke grevê vêşanîye de yê bi hurmet silam kerdî. kalkanî ard ziwan ke do xoverdayoxî bi ser bikewê.
Rojek, saetêk, sanîyeyêka 100 rojanê grevê vêşanîye ganî rind bêrê famkerdene
Kalkanî vat, “Se rojî senî ravêrtî, her saet, her sanîyeya ci senî ravêrtî? Leyla Guvene mîyanê se rojî de her ke şino hucre bi hucre helêna, senî xo ver da? Bêguman ma heme nê rind zanê, la ganî ma hîna rind fam bikerê. Eke amacêko pîl çinbo, eke îrade û bawerîyêka pîle çinbê, eke waştişêko pîl çinbo” fek se rojan ra vera bidê çew nêeşkeno se deqeyan zî bi nê hawayî xo ver bido. Êyê ke nê karî ra mesuldar ê ganî nê bivînê, fam bikerê. Çîyo ke hende merdiman fînayo mîyanê xoverdayîşî çi yo? Ganî bêro dîyene û famkerdene.
Kalkanî ard vîrî ke grevê vêşanîye xoverdayîşo tewr bitesîr ê merdimîye yo û wina dewam kerd: “Xoverdayîşo tewr zehmet grevê vêşanîye yo. Her çî eşkeno bêro kerdene, labelê eke amacanê pîlan ra nêbo, problemê pîlî rojdem de nêbê û seba çareserîya cigêrayîşî çinbê, merdim nêeşkeno bi nê hawayî xover bido.”
Erdoganî rejimo ke Kenan Evrenî waştêne awan bikero, aferna
Kalkanî vat, “Xoverdayîşê nikayênî dewamê xoverdayoxanê Rojeyê Mergî yê Pîlî yê 14ê Temmuze yê. Înan bi xo zî nê eşkera kerd, ard ziwan. Leyla Guvene zîndanê Amedî de dest bi nê karî kerd. Qerarê xoverdayîşî tîya da. Hetêna ra dîktatorîya faşîste ya AKP-MHPyî ramote ke bi sîyaset û zihnîyetê derbeyê leşkerî yê faşîstî yê 12ê Êlul a 1980î têgêrena. Tîfaq û bloka faşîste ya AKP-MHPyî, dîktatorîya faşîste-leşkerî ya ke cûntaya Kenan Evrenî waştêne awan bikero, afernaye. Rejimê terorî, rejimê zextî, rejimê înkarî û yê qedexeyî. Her ca de tecrîd esto. Her kes binê zext û kolonyalîzmêkê giranî de yo. Xoverdayîşo ke esto zî seba qedînayîşê zext û kolonyalîzmî yo.”
Teberê xoverdayîşî de çareyêko bîn çinyo
Kalkanî dewamê qiseykerdişî de nê vatî: “Ganî merdimî xo nê sîstemê tecrîdî ra bifelitnê. Waştişê Tirkîyayêka demokratîke, Kurdistanêko azad ê serê nê bingeyî, waştişêko zêde nêyo. Cuya nikayêne nêna qebûlkerdene, naye ra ganî ma xover bidê. Yewna çare çino. Ma do xover bidê, heta ke tecrîd wedarîyo, faşîzm birijîyo, Tirkîya bibo demokratîke û Kurdistan azad bibo.
Heme cayan de çalakîyî yenê viraştene. Metodê înan zî hîna benê zengîn. No halêko pozîtîf o. hendî wext ameyo ke zerrî, mezg û wijdan bikewê mîyanê têgêrayîşî. Ma dereceya seferberîye de tecrîdî biqedînê, xoverdayîşê ‘rijnayîşê faşîzmî’ xurt bikerê. No yew seferberîya rijnayîşê faşîzmî yo, seferberîya qedînayîşê tecrîdî yo. Muhîm o her kes tewrê seferberîye bibo.”
Tewirê dewleta Almane nêno qebûlkerdene Kalkanî derheqê hetê dewleta Almanya ra girewtişê Mîr Muzîkî û Weşanxaneyê Mezopotamya de zî qisey kerd û vat, “Merdim fam nêkeno înan çira wina kerd, waştişê înan çi bi. Qey wazenê merdimî deyîran nêkerê, kitaban, kovaran û rojnameyan çap nêkerê? Tirêm Almanya wazena ke heme vejîyo ko û sîleh bigîrê xo dest û şer bikerê? Eke karêkê şîrketêkê muzîkî goreyê qanûnan nêbo, eşkenê ci rê ceza bidê, la girewtişê ê şîrketî çi yo? Şîrketêk ke rojname û kitaban çap keno senî eşkeno bêro qedexekerdene? Bi rastî merdim nînan dam nêkeno.
Strasbourg de zî çalakwanê grevê vêşanîye hucre bi hucre helênê. Heme zî merdimê naskerde yê. Waştişê înan demokrasî, azadî û çareserîya demokratîke yê. Ciwanî zî wazenê ke şirê paştî bidê înan. Tirêm nê de çi sûc esto? Rayraşîyayîş de posterê Rayber Apoyî kiriştê, deyîrî kerdê, sloganî eştê. Ciwan ê. Çi sûc nê de esto? Almanya vana wa nêrijnê, nêvêşnê. Rind o ma zî vanê wa nêrijnê. La eke ti hurzê rayraşîyayîşêkê înan zî qedexe bikerê, hendî ti do senî bieşkê nê ciwanan rê çîyan vajê. Dewleta Almanya ya nikayêne hetê sîyaset û zihnîyetî ra xo resnaya dereceya dîktatorîya Erdogan-Bahçelîyî. Cimat, roşinvîr, sîyasetkar û hunermendê Almanî seba nê halî se vanê? Nê sîyaset û zihnîyetî tesdîq kenê? Eke tesdîq kenê wa eşkera bikerê ke ma zî pê bizanê. Eke tesdîq nêkenê a game ganî tewirêkê zelalî ramojnê.
Bi nameyê têgêrayîşî ma mesajanê laziman danê Ewropa û danê ciwanan. Ciwanê ke ciwananê Kurdan ra hîna zaf çîyan kenê estê. La hemverê înan de mudaxeleyêko winayên nêno kerdene. Çîyo ke hemverê ciwananê Kurdan de yeno kerdene zulm o, heqaret o. Îdareyo nikayên xeletîyan keno. Se bîyo ke înan posterê Rayber Apoyî kirişto? Her kes wazezo posterê keso ke ci ra hes keno bikirişo. Nê ra çîyêko hîna xozayî esto? Îradeyê înan o, Rayberê înan o. Eke ê rê wayîr nêvejîyê do kamî rê wayîr vejîyê? Tirêm erc û firazmendîyê cimatê Almanan çinê? Çew gama ke dest bierzo ercanê înan, hêriş bikero ê cewab nêdanê? E, danê. Ma zî nêwazenê tu ferdêkê Kurdan zirarê bido firazmendîyanê cimatê Almanî. Labelê ercê Kurdan zî estê. Rayber Apo zî înan ra yew o. A beyraqe zirar nêdana çewî. Eke zerrîya to nêwazena ti do zî nênewnêrê ci ra.”
Wa her kesê ke Tirkîya de yê bizanê: krîz rîyê şerî ra yo, xerckerdişê şerî yo
Kalkanî derheqê vateyê Erdoganî yê “Ma her ca de hemverê PKK’yî de şer kenê, ma mîyanê şerî de yê” ser o zî qisey kerd û vat: “Beno ke bêhemdê xo vato. Beno ke zextê şarî ra mecbûr mendo vajo. Ma vanê Homa bikero ke vajo… Rastî arda ziwan, rastî îtîraf kerda. Heta nika vatêne ke çîyêko winayên çinyo. Vatêne krîz çinyo yan zî vatêne ke kemî yo do ravêro. Nika her çî eşkera bi, kardî resaya esteyî. Rasta ci eke teror û zextêko giran çinbo do cimat vengê xo hîna berz bikero. Do hîna tewiranê demokratîkan ramojno. Do bi rayraşîyayîş, mîtîng û protestoyan hemverê faşîzmî de hurzo.
Krîzo ke esto demkî nêyo. Êyê ke Tirkîya de ciwîyenê ganî biaqil bê, hîna rind nê hal^ifam bikerê. Hemeyê xerckerdişan seba şerî kenê. Her çîyî xo danê şerî ser. Heme butçeyanê nimiteyan danê şerî ser. Gama hal wina bo bêguman do krîz xo ramojno. Hêzêko îqtîsadî seba yewna çîyî nêmaneno. Gama ke ti her çî bidê şerî ser, bêguman do krîz vejîyo.”
Wa malîyetê şerî biwekênê. Hende nûştox, roşinvîr, wekinitox û rojnamekarî estê. Wa biwekênê. Mesela roje çend teyareyê şerî hurzenê. Mesrefê înan çiqas o? Roje çend tonî bomba varnenê? Hêzê çekdarî yê Tirkan roje çend guleyan teqnenê? Bîlançoya nînan a menganeyî çiqas a, ya serre çiqas a? Wa biwekênê, eşkera bikerê û pêmawê. A game do sebebê krîzî fam bikerê, bivînê ke butçe çîyî rê şina. Xeylî şarê Kurdî ra zî tede bace danê. Şarê Tirkîya wa bizanê ke bi ê bacan şaro Kurd yeno kiştene.”
Kalkanî bale ante vateyê Erdoganî yê “Vaya guleyêk çend lîre ya“ ser û vat, “No vate ganî rind bêro famkerdene. No yeno no mana ke ‘ez heme çîyann dana nê ser, na yewe ra şima nêeşkenê qisey bikerê, şima neçar ê ke paştî bidê mi.’ Nê ra di çîyî vejênê: Oyo yewin bi ê pereyanê şaranê Tirkîya Efrîn ra heta Bradost şaro Kurd yeno kiştene. Oyo dîyin no beno krîzîko pîl ê ekonomî û malîyetê ci do şaranê Tirkîya rê vejîyo.”
Hemverê faşîzmî de ganî her îmkan bêro şuxulnayene
Kalkanî dewamê qiseykerdişî de nê vatî: “Eke raste de faşîzm û hêrişkarîya faşîste estbê, a game îhtîyacî bi xoverdayîşêkê demokratîkî yê şorişgêrî esta. Faşîzm bi hawayêkê topyekunî hêriş keno, a game ganî xoverdayîşo demokratîk zî topyekun bo. Prosesê weçînitişî zî îmkanêk o. Muhîm o ke no firsend hemverê faşîzmî de bêro şuxulnayene. Birastî ganî şaşî nêro kerdene, nizdbîyayîşêko sist nêramojîyo. Ganî hêzê antî faşîstî heme bi tîfaqêk bibê yew û mucadeleyêkê bitesîrî rayra berê. No gureyêko muhîm o. Eke bi hawayêkê rastî û mirdî bêro kerdene do netîceyêko rind vejîyo werte. Naye ra ganî prosesê weçînitişî de ganî aktîf bê û hîna bitesîr bê.”
Kalkanî nizdbîyayîşanê serdinan ê nê meseleyî ser o zî vindert û vat, “Ganî nêro vatene ke îhtîyacî bi reydayîşî çinya. Ganî prosesê weçînitişî seba teşhîrkerdişê faşîzmî, seba averberdişê mucadeleyê azadî, aşitî û demokrasîye bêro şuxulnayene. Seba ke faşîzm bêro binfînayene ganî dereceya tewr berze de reyî bêrê dayene. Xoverdayîş û cehdêko winayên esto. Hem HDPyî de esto û hem zî tayê hêzanê bînan de esto. Ganî çew nêmuhîm nêvîno. Ganî prosesê weçînitişî sey wareyêkê mucadeleyê hemverê faşîzmî bêro dîyene.”
Konsolosxaneyê tirkan ê Hewlerî bîyo qerargehêkê şerî
Derheqê fen û hîleyanê dewleta Tirkî ya hemverê Rojawanî û Başûrê Kurdistanî de zî Kalkanî nê vatî: “Plansazîyêka bi nameyê ‘Planê çalakîye yê binfînayîşî’ eşkera bi. Ame dîyene ke seba konsolosxaneyê Hewlêrî mîsyonê qerargehê şerî ameyo dayene. Îdareyê Başûrê Kurdistanî rê, îdareyê PDK-YNKyî rê danê qebûlkerdene ke no konsolosxaneyêk o. Rasta ci ûca qerargehêkê şerî yo. Hem Başûr de hem zî Rojawan de, tena Başûr de nê. Razînêbîyayîşê şarê Şêladizê bîlasebeb nêbi. Rîyê zextanê çeteyanê faşîstan ra, rîyê hêrişanê dewleta Tirkî ra no razînêbîyayîş vejîya werte. Çîyo ke hemverê ma de yo dîktatorîyêka xeylî leymin a. Îqtîdarê AKP-MHPyî ra leyminêr îqtîdarêko bîn çinyo. Hûmara organîzasyonanê çeteyan ê dorê Kerkûkî nêna zanayene. Yê Başûrî zî zelal nêya, yê Vakûrî zî.
Rojawan de nizdbîyayîşê dewleta Tirkî de çîyêko newe çinyo. Eyê paştî daye çeteyanê DAIŞî û êyê ke bi tiranê MÎTî çeteyan rê sîlehî berdî ê bî. Nê çîyî seba çeteyanê Lîbya zî kenê, çapemenî de vejîya. Ê kewtê dimayê kesanê ke kewtê û her hetî ra eşkenê bêrê şuxulnayene. Ez bawer nêkena ke do zêde tesîrê înan bibo. Çîyo ke aseno no yo ke dewleta Tirkî û îqtîdarê AKP-MHPyî nê organîzasyonanê nimiteyan ê çeteyan şuxulnena. Xeylî karê leyminî estê eşkera nêbenê, labelê peyê înan de hukmatê AKPyî û MÎT esto.”
Cayê gere û hewayî nêyo; ganî mucadele bidîyo
Kalkanî peynîya qiseykerdişê xo de nê vatî: “Tayyîp Erdogan hendî tayê eşkera qisey keno, verî red kerdêne, nimitêne û maske dayêne serê rîyê xo. Keso ke bi nê hawayî qisey keno eşkeno her çîyî organîze bikero, bi her tewirî hêriş bikero. Eşkeno muracatê hîleyan bikero. No eşkera yo, zehmet nêyo ke bêro famkerdene.
Oyo ke hemverê ma de yo îqtîdarêko winayên o. dîktatorîyêka faşîst a. Vakûr, Başûr, Rojawan û her cayê Rojakewtena mîyanêne de bi nê hawayî têgêreno ke meydan veng dîyo. Eke oyo ke hemverê to de yo dişmen o, a game ganî ti zî hemverê ê de dişmenîye bikerê. Naye ra ganî hêzê demokratîk û şorişgêrî her ca de, Vakûr, Başûr û Rojawan de gerre û hewarîyan nêkerê. Nêvajê ‘dişmen hemverê ma de wina keno, çeteyan organîze keno.’ Xora vano ‘dişmenê min ê, ez do bikerî.’ A game ti zî bi ê mede kerdene, ti zî êyê hemverê ci bike. Nê bingeyî ser o ez veng dana hemeyê hêzan ê şorişgêran ke hemverê hêrişanê dîktatorîya faşîste de her cephe de bi her metodî mucadeleyî hîna bitesîr rayra berê.” BEHDÎNAN
