Îran de 16ê êlula 2022yî de kênaya kurde Jîna Emînî hetê dewlete ra ameye qetilkerdene û naye ser o bi slogana “Jin jiyan azadî” serewedaritişî dest pêkerd ke hema bi tewiranê cîya cîyayan dewam keno. Kurdistan, Rojhelatê Mîyanênî û dinya ra paştdayîşo gird dîya nê serewedaritişî. Ma sere de nê kesan silam kenê ke paştî daye nê serhildanî.
Îran de cezaya îdamî sey caardişêkê rojaneyî ya. Cinîyî bi tememî erzîyayî teberê cuye. Semedê bêîradekerdişê cinîyan û şaran îşkence, surgun û cezayê girdî yenê caardene. Cinî û şar vera polîtîkayanê zor û zextan hêrsbîyaye serewedarenê. Polîtîkayê şîdetî çend zêdîyenê, serewedaritişê cinîyan û şaran zî girdêr beno.
Rojanê peyênan de unîversîteyanê Îran û Kurdistanî de bi hezaran wendekarê kênayî jehr kewtî û înan ra tewr tay çar kênayan dinyaya xo bedilnaye. Şarê ma zaf hole zano ke tarxî de çekê kîmyewîyî senî ameyî şuxulnayene û yenê çi mana.
Seke yeno zanayene dewleta tirke 1938 de Dêrsim de û rejîmê Baasî tewr giranê ci Helebçe de xeylêk dewe û bajaranê Başûrê Kurdistanî de çekê kîmyewîyî şuxulnayî bi sebebê mergê bi hezaran kurdan. Tewr peynî de dewleta tirk a faşîste 2022 de Zap û Avaşîn de vera gerîlayan çekê kîmyewîyî şuxulnayî, bi desan gerîlayî şehîd bîyî.
Nika zî eynî zîhnîyet Îran de vera wendekaranê kênayan gaz şuxulneno. Bi hezaran kênayî jehr kewtî û wedarîyayî nêweşxaneya. Mamosteyan ke waşt wa rewşe bêro zelalkerdene ê zî ameyî tepiştene, karî ra ameyî dûrî fînayene û cezaya pereyî ameye dayene. No cehdkerdişê qirkerdişê komkî yo.Tahran, Kirmanşan, Tebriz, Sine, Îsfahan û xeylêk unîversîteyan de vera kênayan nê çalakîyê jehrkerdişî ameyî kerdene.
Seke yeno zanayene wendekarê cinîyî serkêşîya serhildanî kenê. Dewleta Îranî seba ke cinîyan ê ciwanan bitersno, unîversîteyan ra bifîno dûrî û keye de biqefilno babeta jehrkewtişî organîze kerde. Dîktatorîya Îranî azadbîyayîşê cinîyan ra zaf tersena. Şexsê wendekaranê kênayan de şarê îranî yenê tehdîtkerdene û wa vengê xo mevejê. Ma sey KJKyî nê polîtîayanê dişmenîya vera cinîyan û şaran ê Îranî şermezar kenê. Gerek cinî, şarê ma mîyanê xo de rêxistinkerde bo û bieşko xopawitişê xo bikero. Ma sey têgêrayîşê cinîyan ê kurdan tim her ca de vera zilm û zordarîye yê.
Ma kewnê prosesê Newrozêka newî. Her Newroze semedê ma despêkerdişêkê azadîye yo. Newroze yena manaya xurtkerdişê xoverdayîşî vera zalim û dîktatoran serewedaritişî. Roja ganîbîyayîşî ya. Şarê ma gerek Newroza 2023yî de îrade û rengê xo zaf xurt meydanan de ramojno. Şarê ma wa çar leteyanê Kurdistanî de her ca de Newroze biheybet pîroz bikero. Gerek warê Newroze bibê warê azadîye û xoverdayîşî. Na çarçewe de ma nika ra roşanê Newroze yê cinîyan û şaran pîroz kenê.
Ma rayna vanê ‘Jin Jiyan Azadî’.’‘ BEHDÎNAN
