Merkezê Xeberan
Komeleya Cigêrayîşî ya Ziwan û Kulturê Mezopotamyayî (MED-DER) Amed de xebata ziwanî kena, eşkerayîyêka çapemenî daye. Eşkerayîya ke ameye dayene de endamê MED-DERî hadrebî. Eşkerayîya kurmancî hetê hemserekê MED-DERî Rifat Ronîyî ra ameye wendene û beşa kirmanckî zî hetê Nesîp Gultekînî ra ameye wendene. Na eşkerayîye de îstatîstîkê çend serran yê xebatan ame eşkerakerdiş.
MED – DERî bi zarawayê kirdasî û zazakî ser ri bi ri û onlîne qursan serûber kena. Goreyê doneyanê MED – DERî her serre hûmara wendekaran vêşî bîyî. Serra 2020î şert û mercê pandemî vera qursî ke onlîne dayîyayî 292 qursîyerî têbîyî. Serra 2021î de 397, serra 2022î aşma tebaxe de 803 qursîyerî muracatê MED-DERî kerdî. Serra 2020î de qursî yew agêrek û onlîne, 2021î de reyna yew agêrek zafênî onlîne û tay zî ri bi ri qursî serûberin kewtî faalîyet. La serra 2022î de qursî 2 agêrek û onlîne û ri bi ri sey formê têmîyonekî rolê xo ardî ca.
Eşkerayîye de wina ameye vatene: “Destpêkerdişê janê Covîd – 19î ke pêroyê Tirkîya û dinya girewt binê tesîrê xo de xeylê kesî MED DERî sey çimê dîyî. Dayeyê verêne derbazê merkezê Cigêrayîşê Sosyo Polîtîkî (SPSS) ameyî kerdiş. Dima ra goreyê tablo û grafîkan ke ameyî analîzkerdiş cînsîyet, serr û zarawayê kursîyeran ameyî arêdayîş. Serra 2020î de 34 bajarê Tirkîya, Amerîka, Ewropa, Başûr û Rojhelatî ra kursîyerî muracatê komeleya ma kerdî. Serra 2021î de zî 41 bajarê Tirkîya, Ewropa, Amerîka, başûr û Rojhelatî ra muracat virazîyayî. Ser bi serre muracatî zêdîyenê.”
Eşkerayî de nê dayeyî ameyî parekerdiş:
“Dayeyan de zî yeno dîyîş ke hûmara kursîyeranê cinîyan yê camêrdan ra zêde ya;
Serra 2020î de %36,4ê kursîyeran wendox, % 13,4 mamoste, % 13 zî meslekêbînî yî.
Serra 2021î de % 35,5 wendekar, % 15,4 meslekê bînî, % 9,8 karker î;
Serra 2022î de % 31,6 wendekar, % 13, 2 meslekê bînî, % 10,6 yê betal/ yê ke kar gêrenê.
Goreyê dayeyanê serra 2021î serra 2022’î zî %77, 1ê kursîyeran emrê înan mabenê 18-34 an de yo. Yanî yê ke muracatê kursan kesê zêdêr ciwan î.
Serra 2020î de qursîyerî ke têbîyî qursî înan ra % 85, 3î kirdasî, serra 2021î de % 82, 4 î kirdasî, serra 2022î de zî % 83, 7î vatî ma kirdasî vajor kenî.
Serra 2022î de ziwanê kurdkî ra tewirîyayîşî bîyî. Ê ki gorankî, dimilkî û sorankî vajor kenî têbîyî qurs. Serra 2021î de ê ke têbîyî qurs înan ra % 2î vatîbî ma fekonê kurdkî ra çewek vajor nêkenî. Serra 2022î de cabîyo ke îno rêje vejîyayo % 3, 9. Nê dayeyan û netîceyan ra fehm beno ke nê qursîyerî kurdî nîyî, ziwanê dayîka înan kurdkî nîyo.
Qursîyerî wexto ke muracatê qursî kenî înan ra no pers persîyeno ‘Şima qey yenî kurdî?” Goreyê tazîlê persî serra 2020î de % 9, 5î zaf baş, % 42, 7î baş, % 34, 9î tay, % 12, 9î qet. Serra 2021î de daraxa zanayîşê kurdkîya têbîyayoxon; % 12, 3î zaf baş, % 44, 6î baş, % 31, 2î tay, % 11, 8 qet. Serra 2022î de nê dayeyî no hawa yî; % 11, 5 zaf baş, % 41, 2 baş, % 30, 5 î toy, % 16, 8 tazîlê qetî dayî.”
