Navenda Nûçeyan |
Coronavîrûs (Covîd-19) cara ewil di meha kanûnê de li bajarê Wuhan ê eyaleta Hubeî ya Çînê hate dîtin. Vîrûs roj bi roj herêmên berfirehtir belav dibe. Li bajarê Wuhanê gelemperiya kesên bi vê vîrûsê ketin jiyana xwe ji dest dan. Li eyaleta Hûbeî 2 hezar 803, li Hong Kongê 2 û li eyaletên din ên Çînê jî 109 kes ji ber vê vîrûsê mirin.
Malpera Gîsand Data ku daneyên li ser nexweş û qurbaniyên vîrûsê diweşîne, di êvara duşemê de ragihand ku hejmara nexweşan gihiştiye 90 hezar 284 kesan. Hejmara mirovên ku heta niha jiyan axwe ji dest dan jî 3 hezar û 85 kes in.
Vîrûs li Ewropayê jî belav bû
Vîrûs heta niha herî kêm li 50 welatan belav bûye. Komara Gel a Çînê bi 80 hezar û 26 nexweşên xwe di rêza destpêkê de ye. Piştre jî Koreya Başûr tê ku nexweşên ji ber vîrûsê 4 hezar û 335 kes in. Vîrûs di hefteyên dawî de li Ewropayê jî belav bû. Heta niha herî kêm 2 hezar û 36 kes li Îtalyayê bi vê vîrûsê ketine. Li Îtalyayê 52, li Koreya Başûr 28 û li Japonyayê jî 6 kes heta niha ji ber vîrûsê jiyana xwe ji dest dan.
Li Îranê jî coronavîrûs ji ewil li bajarê Qumê hate dîtin. Li gorî daneyên fermî yên Îranê, heta niha 66 kesan ji ber vê vîrûsê jiyana xwe ji dest daye. Lê tê gotin ku hejmara rastî zêdetir e.
Hinek kesên bi nexweşiyê ketin hatin dermankirin
Tê gotin ku heta niha tenduristiya nîvê nexweşan baş bûye. Li gorî daneyên Gîsand Datayê, herî kêm 45 hezar û 581’ê kesên bi nexweşiyê ketin, tenduristiya wan baş bûye.
Nîşaneyên coronavîrûsê
Tevî kuxika bênavber, pirsgirêka hilmstendinê û zêdebûna germa laşê mirovan, her wiha nexwarin û kêmkirina kîlo çend ji nîşaneyên vîrûsê ne. Her wiha çend ji nîşaneyên vîrûsa Covîd-19 ew in ku mirov bêhal dibin, zikê mirovan dinepixe, çav baş nabîne, çav şil dibe û rengê çav diguhere.
Xebatên ji bo dîtina derman
Li dijî vîrûsê heta niha dermanek nehatiye peydakirin. Lê belê Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ji bo xweparastina ji vîrûsê hin pêşniyaran dike.
Li gorî vê yekê;
* Dest divê timî bi paçên bi alkol an jî ava germ û sabûnê bên şuştin.
* Dema mirov pişkinî yan jî kuxiya dev û bêvila xwe bigirin ku nexweşî li derdorê belav nebe.
* Kesekî ku canê xwe sinciriye yan jî dikuxe, xwe nêzî wan neke.
* Dema ku canê mirovan sincirî, bênavber kuxiya û bi zorê hilm stand û yekser biçe cem bijîşk.
* Goştê kêm hatiye kelandin nexwin.
