Mergê dayîka serkêşanê PKKyî û endamanê ci ra Mazlum Doganî ke Zîndanê Amedî de serra 1982î de seba şermizarkerdişê îşkenceyan cuya xo peynî kerdbî, Kabîre Dogane ra yew serrî derbaz bî. Waya Mazlum Doganî Serap Dogan Mutluye qala dayîka xo kerde. Dogane dîyar kerde ke dayîka aye cinîyêka zaf cîya bî, her çiqas ke dejê giranan bianca zî xeylê bi hêz bî
Serkêşanê PKKyî û endamanê ci Mazlum Doganî serra 1982î de 24 serrî yê xo de Zîndanê Amedî de seba şermizarkerdişê îşkenceyan cuya xo peynî kerd. Mergê dayîka Mazlum Doganî Kabîre Dogane ra yew serrî derbaz bî. Kabîre Dogana 2 lajê xo rayirê têkoşînê Azadîya Kurdistanî de vindî kerde û heta 95 serrî ya xo bi hesretê domananê xo cuyaye. Kabîre Dogane heta peynîya cuya xo vindetişê xo ra qet tavîz nêda û bi têkoşîn û zerrîya xo ya rindik vîr û zerrîya her kesî de ca girewte.
Waya Mazlum Doganî Serap Dogan Mutluye qala têkoşînê birayanê xo dayîka xo Kabîre Dogane kerde. Serape dîyar kerde ke domanîya înan taxa Seydanî ya dewa Goman ya qezaya Mazgîrtî de derbaz bî. Serape dima ra dîyar kerde ke pîyê înan seba ke domanê înan perwerde bivînî Karakoçanî de awanîyêk viraşto û seba ke waya înan hetkarîya dayîka xo bikera aye nêdayo wendene, labelê yê bînî perwerde vînayî.
Mazlum hetê teorî de û Delîl zî hetê pratîkî de serkewte bî
Serape destpêkê qiseykerdişê xo de qala birayê xo Mazlum Doganî ekrde û va: “Mazlum seba ke xeylê biaqil bî nêeşkayêne xo îfade bikero. Wexto ke xo îfade kerdêne xeylê zehmetî antêne. Mazlum wexto ke hêrs bîyêne qiseykerdiş de zehmetî antêne, labelê xeylê biaqil bî. Mazlum zaf wendêne, xeylê bi wijdan û hîssin bî. Delîl û Mazlum yewbînan ra zaf heskerdêne û yewbînan pawitêne. Mazlum Delîlî ra xeylê bawer bî. Mazlum hetê teorî de xeylê serkewte bî, nêzanayêne şer bikero. Delîlî zî qet nêxebetîyayêne û hetê pratîkî de xeylê serkewte bî. Ma qet texmîn nêkerdêne ke do Delîl tewrê têkoşînî bibo. Vengê ci zaf weş bî. Gîtar û mandolîn dayêne piro. Delîl karate kerdêne û nê karan reyde xebetîyayêne. Delîl Mazlum ra tesîr bî. Her çiqas ke Mazlum Delîlî ra pîl bibo zî Delîl şeran de ci pawitêne.”
Dayîka feqîran: Kabîre Dogan
Serape dewamê qiseykerdişê xo de daye zanayene ke dayîka aye tay reyan hêrs bîyêne û va: “Dayîka mi tewr zêde domananê kênayan pawitêne. Dayîka mi vatêne ‘Wa kênayê mi keyeyê mi de rehet bikerî ke eke ameyox de cayo ke şêrî de zî rehet bikerî.’ Dayîka mi merdimêka xeylê baş bî, tu zirarê aye nêresa kesêk. Heme çîyê xo pare kerdêne û dayîka feqîran bî. Hende destakerdebî ke pîyê mi ge-ge vatêne ‘Eke Kabîre ra nêbayêne nika stûnê keyeyê ma zerd ra bî.’ pîyê mi zaf xebetîyayêne û dayîka mi zî vila kerdêne. Keyeyê ma bi dayîka ma ameyêne naskerdene. Kesêk nêvatêne keyeyê Kazimî, vatêne keyeyê Kabîre. Aye wext feqîrê zaf bî, wendekar mum vera de xebetîyayêne. Dayîka mi her kesî rê hetkarî kerdêne.”
Serape ard ziwan ke têkoşînê azadîya Kurdistanî ra ver kesêkde zihnîyetê neteweyî yê dewanê înan çin bî û wina domanaye: “Dayîka mi seba ke bimusa tirkî xeylê xo da zehmetî. Dayîka mi hewl dayêne ke bivaja ez tirk a. Vatêne ‘tirkê esasî ma yî.’ Labelê eslê xo de nêzanayêne. Her çiqas ke ma elewî bibî zî dayîka mi goreyê bawerîya sûnîyan şîyêne û sereyê xo padayebî. Labelê dima ra dayîka mi bi serkêşîya têkoşînî resaye heqîqetê xo. Dayîka mi qala qirkerdiş Dêrsimî kerdêne û vatêne herkesê ke tepiştêne qetil kerdêne. Dayîka mi vatêne ma kurd î, labelê wazenê ma asîmîle bikerî û heta peynîya cuya xo goreyê heqîqetê têkoşînî cuayaye.
Mazlum Dogan: Ganî têkoşînêk topyekûn bib
Serape qiseykerdişê xo de dîyar kerde ke ewil Mazlum û dima ra Delîl tewrê têkoşî bîyo û têkoşînê înan reyde her kesî de fehmêko cîya virazîya. Serape wina dewam kerde: “Her çiqas ke dayîka mi têkoşînê birayanê mi asteng nêkera zî vatêne ‘Ewil biwanêne û dima ra şima do hîna zêde hetkarîya şarê xo bikerî.’ Labelê Mazlum vatêne ‘Kurd bi girewtişê akrî nêxelisîyenî. Ganî têkoşînêk topyekûn bibo’ û dayîka mi îqna kerdêne. Dayîka mi qet têkoşînê domananê xo ra tawîz nêdaye û timî paştîya înan de vindetêne.”
Serape wina va: “Wexto ke birayê ma şîyî ma se kerdêne zî timî vîrê ma de bî. Seba ke dayîka mi şam nêwerdêne ma zî nêwerdêne. Zerrîya ma zaf dejayêne. Wexto ke Mazlum ame tepiştene 9 aşmî hayîya dayîka mi nêvirazîya. Dima ra merdimêk ma zîndan ra vejîya û wexto ke ame tehlîyekerdene o dayîka mi rê va. Merdimê ma dayîka mi rê va ‘Mi vengê Mazlumî ra ci şinasna.’ Badê ke hayîya dayîka mi rewşe ra virazîya ma şîyî pêvînayîşê zîndanî.”
Ganî ma 4 sanîyeyan de derdê xo bivatêne
Serape dîyar kerde ke badê ke Mazlum kewto zîndan dayîka aye her hewte şîya zîndan û wina dewam kerde: “Ma timî dayîka xo reyde şîyêne pêvînayîşê zîndanî. Verê cû ma zîndananê bînan de eşkayêne qisey bikerî, labelê badê ke ame Hûmara 5. ya Zîndanê Amedî ma nêeşkayî qisey bikerî. Ganî ma 4 sanîyeyan de derdê xo bivatêne. 4 sanîyeyan de merdim eşkeno se vajo? Dayîka mi tewr zêde vatêne ‘Lajê mi ti senîn î.’ Ge-ge zî ma nêeşkayêne bi aşman Mazlumî bivînî. Ci kerdêne îşkence û seba ke rewşa ci xidar bîyêne nênawitêne ma.”
Esat Oktay çimanê ma ver de Mazlumî îşkence kerd
Serape qala pêvînayîşanê zîndanî yê dayîka xo kerde û wina va: “Rojek kincê ci ronayî teber. Ma kêf kerdî û ma va ma do kincan bibî keye û boy bikerî. Dayîka mi aye roje solêk xo vindî kerde. Wexto ke ma solê dayîka xo gêrayêne Esat Oktay ma vîna. Esat Oktay rayîrê xo ra agêra û ma ewja de tepişt. Heme çîyanê ma vila kerdî. Ez û dayîka xo ewja de binê çiman de mendî. Mazlumî ardî verê ma û ewja de verê çimanê ma de îşkence bi ci kerdî. Ez aye wext xeylê hêrsê dayîka xo bîya ke solê xo vindî kerdbî. Labelê nika wina nêfikirîyena. Qawişan de îşkence zêde bî. Reyêk gardîyanêk çîyêk dayîka mi rê ma û dayîka mi zî cewab daye. Cok ra dayîka mi kuyayî. Sakîne Cansize rewşe vera xeylê hîssin bî û va ‘şima senî cinîyêka na emre de kuyenî’ û bi saetan bermaye.”
Mazlum perseno ‘Delîl cuya xo vindî kerdo nê dayê’
Serape daye zanayene ke kiştişê Delîlî dayîka aye xeylê hîssin kerd û wina va: “Delîl xeylê bi hêz î. Herêma ma de esnaf bî. seba Delîl bajaranê dorme ra yewîyê taybetî ameybî. Tena guleyêk ginabî piro û vindîkerdişê gonîya zêde vera cuya xo vindî kerd. Sere de tersan vera nêşîyî ser Delîlî û dewijan erşawitî. Dayîka mi zaf hîssin bîye. Dayîka mi Mazlumî rê nêva û nimitêne. Badê ke dayîka mi şonna pêvînayîş Mazlum perseno ‘Delîl cuya xo vindî kerdo nê dayê.’ Dayîka mi dima ra raştî vana.
Destûr nêdayî şamê cenaze dekewo dewe
Serape qiseykerdişê xo yê peyênan de qala cenazeya dayîka xo kerde û wina qedênaye: “Dayîka mi 11ê teşrîna peyêne de 95 serrrî yê xo de cuya xo vindî kerde. Merasîmê definkerdişê cenazeya dayîka mi xeylê qelebalix bî. No seba ma serberzî bî. Hetê dewletî ra xeylê neheqî bi ma ameyî kerdene û werdê cenaze zî nêkerdî dewe. Heme rayîran padayî û merdimî mecbur mendî ke bi payan bêrî. Ma dayîka xo binê nê şertan de defin kerde. 95 serrê aye bi zehmetî derbaz bîyî. Tena dayîka mi nê, xeylê cinîyê kurdî sey dayîka mi yî.” XARPÊT
