Mehmet Hayrî Durmuşî ke vatbi ‘Ez mîyanê dewaya PKKyî de dalpayêke zî nîya’û hemrayanê xo rê wesîyet kerdbi ke wa mezelê ci ser o ‘deyndar merd’ bêro nuştene, nuşte û mektubê ci yê ke Zîndanê Amedî nuştbî hetê weşananê Serxwebûnî ra sey kitabî ameyî weşanayene.
Mehmet Hayrî Durmuş 1955 de Çewlîg de yeno dinya. Fakulteyê Tibî yê Hacattepe serra hîrêne de caverdeno. 1973 de tewrê Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdan beno. Kongreya Ronayîşî yê PKKyî de ca geno û sey Endamê Komîteya Merkezî yeno vîjnayene. 1979 de Qoser de yeno destbendkerdene û Mehkemaya Îdareyê Pêtî yê Dîyarbekirî de sey Endamê Komîteya Merkezî ya PKKyî pawitişê sîyasî keno. 14ê temuza 1982yî de vera îşkenceyan pîya bi 9 embazan Xoverdayîşê Rojeyê Mergî rêxistin keno û mîyanê çalakîye de ca geno. Mehmet Hayrî Durmuş 12ê êlule de şehîd beno.
Badê 41 serran mektub û nuşteyê Mehmet Hayrî Durmuşî yê zîndanî sey kitabî hetê weşananê Serxwebûnî ra ameyî weşanayene. Rojnameyê Serxwebûnî hûmara xo ya peyêne de mektubêkê Mehmet Hayrî Durmuşî bar kerd ke heta ewro nêamebi weşanayene.
Mektubo ke M. Hayrî Durmuşî 25ê kanûna 1980 de keyeyê xo rê nuşto wina yo: “Senî ke her cayê dinya de beno, ez zî sey kesêkê wezîfê û berpirsîyarîya xo zano, semedê xelisnayîşê şarê xo, xoserîya welatê xo tewrê têkoşînî bîya. 1973yî ra heta 1979î ez xebitîyaya. 30ê kanûna 1979î de ez hetê polîsanê tirkan ra esîr ameya girewtene. Ez inkey pîya bi seyan hemrayan û bi seyan merdimanê welatperwer û demokratan Hepisxaneyê Leşkerî yê Dîyarbekirî de ya. Ez 7 serrî xebitîyaya. Beno ke no wext şima rê zaf bêro la merdimo sîyasetmedaro ke wazeno semedê şorişî zaf çî bikero, semedê ey zaf tay o. Roja verêne ke mi dest pê têkoşînî kerd, ez a roje ra zana ke xelisnayîşê welat û şaran çend aşme û serran de nêbeno.
Reyna ez mîyanê têkoşînî de zaf hole mûsaya ke; xelisnayîşê Kurdîstanî û şarê ma karê neslan o. Ez zî sey hemrayanê xo yê bînan bi azmê têkoşînî dekerdebîya. Mi waştêne ke ez hema bi serran têkoşîn bikerî; la ez ameya tepiştene. Seba ke ez têkoşînî ra kewta dûrî, ez qehrîyena la wexto ke ez vînena şarê ma senî yeno qetilkerdene, raştê îşkenceyan yeno kîn û hêrsê mi zêdîyeno. Bawerîya mi ya şorişî xurtêr bena. Ez do bi heme bawerî û azmê xo têkoşînê xo bidomnê. Zîndan de zî ez do semedê hemra û şarê xo têbigêrê.
Ez pîya bi hemrayanê xo Kurdîstanî ra gêraya û mi problemê raştî yê welat û şarê ma hol fam kerdî û seba ke kesê bînî zî fam bikerî çîyo ke destê mi ra ame mi kerd. Senî cahîl yeno verdayene, yeno perîşankerdene, raştê qirkerdişan yeno, çimeyê ma yê zengînî senî yenê talankerdene, ziwan û kulturê ma senî yenê texrîbkerdene, şarê ma senî vêşan-têşan yeno verdayene û sey koleyan Îstanbul, Adana, Hatay û bajaranê bînan de yeno xebitnayene, mi sebebê nînan heta eşkaya vatî. Mi şarê ma rê îzah kerd ke berpirsîyarê nê heme xirabîyan kolonyalîstê tirkan û kurdê xayînê ke xizmetkarê înan ê.
Ma zaf kesî vînî kerdî. Hema zî vînî kenê. La ne artêşa tirke ne zî xayînî û emparyalîstî eşkenê PKKyî biqedînê; ê nêeşkenê ruhê xoverdayîşî yê şarê ma hewna bikerê; Têkoşînê azadîye û xoserîye do tewr peynî de serkêşîya PKKyî de ser bikewo. Ez zî sey xeylêk hemrayanê xo zîndananê kolonyalîstan de, mehkemeyan de pabesteya dewaya erjîyayîye ya şarê ma û PKKyî menda û do tim bimanî…”
