Çar perçeyê Kurdistanî de alozî esta û na alozî nê serranê peyênan de hêna zêde bîya xorîne. Meseleya zêdebîyayîşê alozîye her çiyan ra ver nêşinasnayîşê Kurdan o. Kurdî bi serran o ke vera polîtîkayanê înkarî de xo ver danî û bi micadeleyê xo ke nika sey micadeleyê heme bindestan yeno namekerdene, resayê merheleyêka mûhîme. Roja ke Komara Tirkî awan bîya û sînorî ameyê xêzkerdene, Kurdî dest bi serehewanayîşan kerdî. Vera çar dewletan de, çar perçeyanê xo de vîrêk awan kerdî. Vîro ke Kurdî bi xoverdayîşanê xo awan kerdî, mezgê neslê înan ê neweyî de her tim ganî beno û neslo newe goreyê vîro ke bi xoverdayîşî ameyo nuştene rayîrî ra şonê.
Mîyanê çar perçeyan de merdim eşkeno vajo ke perçeya ke sey qiweto yewin bêra namekerdene Bakurê Kurdistanî yo. Bakurê Kurdistanî sey merkezêk micadeleyê heme perçeyan ra rayverîye kerdo. Helbet Başûrê Kurdistanî zî merkezê micadeleyî yo labelê taybetmendîyê Bakurî yê heme perçeyan ra cîya yê. Sebebo sereke zî Dewleta Tirkî ya. Çunkî micadeleyo vera Dewleta Tirkî yeno manaya micadeleyo vera heme statukoyê erdnîgarîya Kurdistanî. Bakur bi nê taybetmendîyanê xo 40 serran ra zêde yo ke şahidîya micadeleyêko tarîxî keno. Bi awanbîyayîşê Partîya Karkeranê Kurdistanî, welat de her çi yew bi yew bedelya û Kurdî ke nameyê înan nêameyêne vatene bi bedelanê erjîyayeyan xo resnayê sewîyeyêka mûhîme. No proses de bedelyayîşê pîlî virazîyayî û vîro ke babûkalan ra mendibi xo goreyê micadeleyo newe, newe ra dest bi nuştişî kerd.
Rayverê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî ronayoxê no vîro modern o ke Kurdî newe ra dest bi nuştişê ci kerdî yê. Bi rayverîya Ocalanî micadeleyê azadîye her cayê welatî de xo rêxistin kerd. Hetêk de şer heto bîn de sîyaset; Kurdî bi no qeyde resayê nê rojan. Mîyanê nê demî de hem şer hem zî sîyasetî de bîyê wayîrê dostan û înan reyde micadeleyê xo kerdî; micadeleyê heme bindestan. Ewro micadeleyo hempar resayo merheleyêka girde û hînî heme gamî zaf mûhîm ê. Rayverê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî seba demo nikayîn û seba micadeleyê Kurdan peyamanê mûhîman dano. Nê peyaman ra, peyamo en mûhîm pêameyîş û aşitî yo. Helbet Ocalanî heme wextan de behsê nê çiyan kerdibi; labelê merheleya ke nika ma tede yî ê heme wextan ra cîya yo. Bitaybetî zî seba Rojhelato Mîyanênî zaf mûhîm o. Sere de Tirkîye û Sûrîye, dewletê bînî yê ke Kurdî tede cuyenî, muxatabê nê peyamanê Ocalanî yê. Meseleya Rojawanê Kurdistanî, sibarojê Bakur, Başûr û Rojhelatê Kurdistanî; heme mîyanê peyamê Ocalanî de cayêko hîra gênî. Pêvînayîşê ke 2ê gulane ra heta nika Îmrali de yenê viraştene, nê peyamanê mûhîman danî heme raya pêroyî.
Ocalanî peyamanê xo de vîrê Kurdan û hêvîyê Kurdan pîya gêno dest û goreyê demo newe pêşnîyazan keno; labelê her çiyan ra ver wazeno ke hêvî û bawerîyê Kurdan newe bikero. O zî baş zano ke, çiyê ke nê 4 serranê peyênan de ciwîyayî hêvî û bawerîyê Kurdan de texrîbatêk viraştê. Aye ra sere de sîyaset, heme beşê nê micadeleyî ra rexneyan keno û wazeno ke 24 saet mîyanê milete de bê; hêvî û bawerîye newe ra awan bikerê. Eke demo newe de gamî, goreyê rexne û pêşnîyazanê Ocalanî bêrê eştene do hêvî û bawerî bibê xurt, vîrê Kurdan de çiyê zaf mûhîmî bêrê nuştene.