Dewleta tirke 17ê nîsane ra nata pê çekanê kîmyewîyan û bombayanê qedexekerdeyan hêrişê Herêmanê Pawitişî yê Medya kena. Bîlanço û texrîbatê ke hêrişan vera pê ameyî her ke şino zêde beno. Derheqê şixulnayîşê çekanê kîmyewîyan de delîlî ameyî arêdaye. Delîlo tewr gird zî dîmenê şixulnayîşê çekanê kîmyewîyan ke medyaya dîjîtale de ameyî parekerdene yo. Hemsereka Pêroyî ya Partîya Herêmê Demokratîkî (DBP) Salîha Aydenîze derheqê babete de ercnayîşan kerd.
‘Esasê çinîkerdişê kurdan ser de xo hadre kenî’
Salîha Aydenîze derheqê hêrişanê şixulnayîşê çekanê kîmyewîyan yê dewleta tirke ke vera pêro destkewteyanê kurdan de pê ana de qisey kerd. Salîha bi nê vatişan dest bi qiseykerdişê xo kerd: “Serra vernîya ma serrgêra awankerdişê komara Tirkîye ya û eynî wextî de peynîbîyayîşê Pêkerdişê Lozanî ya. Pêkerdişê Lozanî de seba çinîkerdişê bîyayîşê kurdan, Kurdistan ame parçekerdiş. Peynîya nê qerarî de dewletê mîyanneteweyî estî. Seba eynî amacî na seserre de zî kewtî mîyanê hewldayîşan. Çîyo ke ma pê zanî tîfaqê AKP-MHPyî çinîkerdişê kurdan û awankerdişê Komara Tirkîyayêka newe kerdî amacê xo. Xeyalê înan sînorê Osmanîyan o. Seba sînoranê Mîsaqî Mîllî Tirkîya na role girewta milê xo ser. Qet şik çino ke na role hetê NATO, dewletê mîyanneteweyî û Ewropaye ra ameya dayîş û aşma Nîsane ra nata Kurdistan de hêrişê şîdetin bê maben yenê rayraberdene. Her ke ma ver bi peynîbîyayîşê Pêkerdişê Lozanî ra şinê no şero leşin hîna xorî kenî.”
‘Xo rê sebeban awan kenî’
Salîha bale ant merhelaya hêrişanê dewleta tirke ke resaya ci ser û vat: “Xeylê reyo ke delîlê şixulnayîşê çekanê kîmyewîyan kewenê rojeve. Seba astengkerdişê kîmyavarnayîşî xeylê hetan ra reaksîyonî ameyî mojnayîş û waştişê cigêrayîşkerdişî ame kerdiş. Ganî bi lezubez heyetêk biameyêne awankerdiş û seba cigêrayîşî biameyêne wezîfedarkerdiş. La heta nika na babete de gamêk nêame eştiş. Îqtîdarê AKP-MHPyî serê pêkewtiş, çaresernêkerdişê problemê kurd û awankerdişê nîjadperestîye bîyayîşê xo paweno. Seba nê çîyî zî polîtîkaya tecrîd û şerî sey rayîrê serkewtişî dayo vernîya xo û her ke şino hîna xorî keno. Şixulnayîşê çekê kîmyewîyan zî merheleya hêrişanê înan dano mojnayîş. Teberê nê hêrişan bi operesyonanê sîyasî, polîtîkaya tecrîd, qeyûm, asîmîlasyon, çinîhesibnayîş û awankerdişê pêkewtişan reyde hewl dano bireso hedefe xo. Seba mendişê ci yê îqtîdarî tu sebebêk nêmendo. La bi nê polîtîkayan xo rê sebeb awan kenî.”
‘Şixulnayîşê çekanê kîmyewîyan bêçaretîya înan o’
Salîha ard ziwan ke vera hêrişan de Şarê Kurdî timî nasnameyê xo û bîyayîşê xo pawit o. Salîha dîyar kerde ke her ke şino no serewedarnayîşê hemverê hêrişan hîna gird beno û wina domnaye: “Şarê Kurd tu reyan sere çewt nêkerdo. Hemverê hêrişan de serewedarnayîşanê xo gird kerdo. Hêriş çend girdi bibî, hende serewedarnayîşî zî gird benî. Têkoşînê kurdan seba xo tena nê, seba asayîşê Rojhelato Mîyanenî û merdimîye yo. Têkoşîno ke Rojhelato Mîyanenî de hemverê DAIŞî de ameyo dayîş, seba nê vatişê ma nimune yo. Dewleta tirke ke bêtehemmulîya aye ya binkewtişî zêde bena, zana ke aver nêşina. Coka ra şansê xo hetê şixulnayîşê kîmyasalî de cerbnena. Şixulnayîşê çekanê kîmyewîyan bêçaretîya înan nişan dano. Şixulnayîşê çekanê kîmyewîyan her cayê dinyaye de sûc o. Dezgehê OPCWyî seba şixulnayîşê nê çekan ameyo awankediş. Dewleta tirke zî mîyan de dewletê mîyanneteweyî hemverê şixulnayîşê çekanê kîmyewîyan de pêkerdiş îmze kerdî. Vindertişê dewletanê mîyanneteweyî û OPCWyî hêz dano dewleta tirke. Vera hende delîl, dayeyî, dîmenanê peynîyan eyna zî beng nêvejîya. Şarê kurd bi rojan o payan ser de yo. Reyna zî seke nê çîyan ra berpirsîyan nêbî têgêrenî.”
‘Çi beno wa bibo, bibêne veng’
Salîha bale ante muhîmîya vengvetişî ser û vat: “Ganî çi bibo zî veng bêro vetiş. Ganî ma bi vengê xo kayê ke Rojhelato Mîyanenî ser de yeno kaykerdiş, veng bivejnî. Dewletê mîyanneteweyî seba ke menfîetanê înan tede esto bêveng manenî, yan zî paştî danî Tirkîya. Sîstemo ke Şarê Kurdî aver berdo û Rojhelato Mîyanenî de bîyo nimune, seba sîstemê kapîtalîst sey tehluke yeno dîyîş. Seba wedarnayîşê nê sîstemî şixulnayîşê çekê kîmyewîyî meşru yeno dîyîş. Seba vengvetişê bernameyan vengdayîşê ma estî û o zî vengvetiş o. Bi taybetî ganî komeleyê ke seba heqê merdimîye têkoşîn danî bêveng nêmanî. Nê semedî ra çalakîyê ma dewam kenî.”
‘Yê ke xayînî kenê sûcdarê tewr girdî yî’
Salîha hêrişê ke Başûr de yenê kerdiş zî ercnaye û bale ant nizdîbîyayîşê PDKyî û vat: “Her çend ke ma qala dewletanê mîyanneteweyîyan bikerî zî ganî çîyo yewine bêro rexnekerdiş PDK yo. Keyeyê Barzanî ferqê nê çîyî de yo, seba hêrişê ke yenê kerdiş paştîdayîşê tewr gird dano. Nizdîbîyayîşê înan mojneno ke ê dîşmenîya destkewteyan kurdan kenî û dagirkerîye de rolêko muhîm kay kenî. Ganî na babete de reaksîyono tewr gird PDKyî ra bivejîyayêne. La nizdîbîyayîşê înan pawitiş o. Kes yan zî heyeto ke seba cigêrayîşê şixulnayîşê çekanê kîmyewîyan şî Başûr ameyî astengkerdiş. Maskeyê seba pawitişî yê hemverê çekanê kîmyewîyan zî hetê PDKyî ra ameyî destronayîş. Her ca de baregehê leşkeri yê tirkî estî. Seke herra Tirkîye biba bi hawayêko azad herra Başûrî yena şixulnayîş. Dihok, Hewlêr, Kerkuk, Silêmanî û bajaranê bînî binê tekelê înan de mendî.”
‘Ganî ma bibî veng’
Salîha qiseykerdişê xo yê peyênan de dîyar kerd ke her çend ke amacê xo sey PKKyî bimojnî zî no çinîkerdişê şarê kurdî yo û vat: “Ma bi hawayêko hîra qala polîtîkayê ke çar parçeyê Kurdistanî de yenê rayraberdiş kerd. No çiman ver de yo. Amacê înan yê esasî mojneno. Hemverê statuya kurdan çi destê înan ra yeno kenî. Ganî ewro hewldayîşê ma yê hemverê înan hîna zêde bibo. Heta ke komeleyê ke nê karan reyde meşgul benî zîyaretan nêkerî, ma do çalakîyan dewam bikerî. Çîyo ferz ganî bêro kerdiş.” AMED
