Birayê Şêx Seîdî yo qij Şêx Abdurrahîm 20ê temmuza 1937î de Binxete (Rojawan) de 17 şerwananê xo reyde seba ke tewrê xoverdayîşê Dêrsimî bibê kewt rayîr. La Gelîya Bismilî de netîceya îxbarêkî de şerwananê xo reyde ame qetilkerdene.
Birayê Şêx Seîdî yê qijî Şêx Abdurrahîm 13ê sibate de serewedaritişê Pîranî ra dima pê şerwananê xo sînorê Erxenî, Maden, Çêrmûge û Xarpêtî de kontrol na ro. Dima o bi fermanê Şêx Seîdî keweno rayîrê Sêwrega Riha. Riha de Şêx Eyubî xo ver dayêne. La seba ke Şêx Eyub esîr keweno aqîbetê şerî zî vurîyeno. Şêx Abdurrahîm û şerwanê ci yê kêmî Amed de cewab danê hêrişanê leşkeran. O bi rojan gelî de şer keno.
Raywanîya zehmete
Dima ke Şêx Seîd yeno esîrkerdene şerwanê kurdî bire danê ke derbazê Sûrîye bibê. Nê şerwanî Erzirom, Xarpêt û Çewlîgî ra bi pêkewtişan resenê sînorê Sûrîye. Nê komî û koma Şêx Abdurrahîmî yenê pê û pîya kewenê rayîr. Na raywanîya zehmete de teyarayê şerî zî nînan ser o gêrenê. Şerwanî bi rojan şer kenê û peynî de resenê Binxete-Rojawan.
Şêx Abdurrahîm dima tay şerwanan gêno û reyna verê xo dano Vakurê Kurdîstanî. O pê şerwananê xo koyanê Licê, Erxenî, Pîran, Çêrmûge, Xarpêt, Maden-Paluyî de xo ver dano. Şêx Abdurrahîm vera leşkeranê tirkan çalakîyan keno. Artêşa tirke seba ke çalakîyanê Şêxî ra karê cigêrayîşê madenî nênê kerdene hende hêrişê ci kena. Şêx Abdurrahîm nêverdeno ke herême de karanê madenî bêro kerdene.
Ey pê dewlete bawer nêkerd, ancî xo ver da
Dewleta tirke 1928 de efûya pêroyîye vete û xeylêk şerwan û lîderê kurdî agêrayî Vakurî. Şêx Abdurrahîm zî pê şerwananê xo dewa Şîrînî ya Paloyî de cabeno. Seba ke o pê dewlete bawer nêkeno vera her tewirê hêrişî tedbîran gêno. Dima keyeyê Şêx Seîdî reyna erşawîyeno surgun. Leşkerê tirkî rojêke erzenê dewa Şîrînî ser la Şêx Abdurrahîm sayê tedbîran ra derbêka girane dano leşkeran ro. Şêx Abdurrahîm xoverdayîşê xo yê diyînî dano destpêkerdeno û reyna vejîyeno koyan ser.
Raywanîya Rojawanî ya diyîne
Şêx Abdurrahîm reyna şino Rojawan, Qamişlo û Şam de maneno. O beno cîranê Celadet Mîr Bedîrxanî.O çax Fransa tim tedaya ci kena ke ey teslîmê Tirkîya bikera. Dewleta tirke zî pê karanê îstîxbaratî tim ey teqîb kena. Şêx Abdurrahîm zî seba ke serewedaritişêkê neweyî bikero tim Vakurê Kurdîstanî de têkilîye nano ro. O çax Şêx Abdurrahîm ‘Yuzbaşi Zîya’ şinasneno. Zîya kurdêko dîlokij bi û artêşa tirke ra remabi. Zîya pê zûran vano ke o artêşa tirke ra remayo û wazeno Şêx Abdurrahîmî bivîno. Israran ra dima şino, wextêk hetê Şêx Abdurrahîmî de maneno. Celadet Mîr Bedîrxan qetî pê Zîyayî bawer nêkeno û Şêx Abdurrahîmî zî hişyar keno. La Şêx pê Zîyayî bawer keno û ey tewrê xebatan keno.
Seba Dêrsimî cepheyêko newe
Dêrsim de 1937 de pêkewtişî dest pêkenê. Naye ser o Şêx Abdurrahîmî 20 şerwanan ra komêke awan keno ke şoro hetê Dêrsimî. La mîyanê na kome de sey Zîyayî tay leşkerê artêşa tirke yê verênî zî est bîyê. Şêx Abdurrahîm pê 17 şerwanan keweno herêma Mêrdînî. O çax Stêwr de wird birayî Silhedîn û Abdulazîzê qereyazîyîjî Yuzbaşi Zîyayî reyde nîqaş kenê û kome ra cîya benê. Şêx Abdurrahîm bire dano ke pa 15 şerwananê xo Gelîya Bismîlî de dewa Salata Jorî de bimano. Na dewe de o çax koçberê bulgarî mendêne.
Yuzbaşi Zîya remeno
Dewa Salata Jore de muxbîrê dewleta tirke Rahîmê Usuf, Emerê Kopê û Abdulkadîrê Suleyman koma Şêx Abdurrahîmî ferq kenê û seba ke îxbar bikerê ver bi qereqolî şinê. O çax koma Şêxî seba ke qefilîyaye bîye plan kena ke bi nobetan rabikewa. Yuzbaşi Zîya wazeno nobeta verêne bigêro la dima ke şerwanî kewenê ra remeno. O zî hîrê muxbîran reyde xo resneno qereqolê cendirmeyan. Îxbarê nînan ser o leşkerê tirkî û milîsê xayînî dormeyê koma Şêx Abdurrahîmî gênê.
Şerwanî mîyanê axpînan de teng mendî
Şerwanî pê hesîyenê ke Yuzbaşi Zîya şîyo û ver bi Farqînî şinê. Ê Deşta Perîşanî ya Salata Jore de vînenê ke binê ablûqa de yê. Pêkewtişî dest pêkenê. Leşkerê tirkî yê yewinanê Mêrdîn-Amed-Êlihî zî tewrê pêkewtişan benê. Şerwanî mîyanê axpînan de mehsur manenê. Şêx Abdurrahîm zî bi giranî birîndar beno. Şêx Abdurrahîm, Cemîlê Seyda û Yuzbaşi Alî pîya Deşta Perîşanî de vera leşkeran şer kenê. Şerwanê bînî zî cayanê bînan de şer kenê.
Artêşa tirke axpînî dayî adirî ver
Roja diyîne de artêşa tirke pê şerwanan reyna nêeşkaye û axpînî dayî adirî ver. Germê temmuze de şewat cade vila beno. Tay şerwanî şewat de şehîd benê, tayênî zî dewanê bînan ra bext wazenê û tay şerwanê bînî zî pê îxbarê dewijan tepişîyenê û qetil benê. Şêx Misbah û Silhedîno mûşij ablûqa ra xelisîyenê û roja hîrêyîne de resenê dewêke. La ê zî netîceya îxbarî de na dewe de yenê qetilkerdene.
Cenazaya Şêx Abdurrahîmî
Şewatî ra dima mîyanê axpîne de cenazaya Şêx Abdurrahîmî musqaya ci ya bi nuşteyê ‘Palev-î Şêx Abdurrahîm’î şinasîyena. Cenazaya ci ê warî de yena definkerdene. Dewijî cayê cenaza nîşan kenê û dima ke leşkerî şîyî dormeyê gorî pê kerrayan gênê. Serran ra dima gor vurîyeno turbe. Tay cenazayê şerwanan dima ke sereyê înan birîyenê meydanê şaristanî de yenê teşhîrkerdene. Dima cenazayî Amed de nêzdîyê Camîya Hz. Suleymanî de yenê dekerdene çalêkî.
Yew şerwano birîndar xelisîyeno
Şerwan Serres Baxistanî sey birîndarî xelisîyeno. O wextê şewatî de reseno layê dewe û wextêk uca de maneno. Dima sey birîndarî esîr keweno. Baxistanî wextêk Amed de zîndan de maneno û dima fîrar keno, şino Rojawan.
Derheqê aqîbetê Yuzbaşi Zîyayî de îdîayê cîyayî est ê. Goreyê tay kesan pêkewtişan de merdo. La na agahîye zî qetî nîya.
