Heme kes zano ke, menfeet, huzur, asayîş û ameyoxê kurdan; xo mîyan de, bi hewayêko yeweya/yewîya demokratîke û aşîtîyane de yo. Eke nê şertan de yeweya kurdan virazîyo; çar parçan de, hina asan vayîrê yew statuy benê. Û sîyaseten dinya de zî wayîrê yew hêzî benê. Ay wext Rojhilatê Mîyanênî de, tu yew hêzî zî ina/wina asaney reyde nişno welatê kurdan işgal biko/bikero.
Semedo ke kurdan mîyan de, yew tifaqe nêvirazîyo, çi destê serdestan ra ameyo kerdo. Raşta ey tifaqa kurdan asan nîya. Tayê sebebe tarîxî zî estê. Ez wazena ke tikê nê sebeban ser o vindra
1 – Welatê kurdan, bê îradeyê kurdan, 17 Gulane 1639 de bi Peymana Qesra Şîrîne di parçe û Herbê Cîhanî yê Yewinî ra dima 1923 bi Peymana Lozanî çar parçe bîyo. Tabî tena welatê kurdan bar nêbîyo, mezgê înan, înan, kultur û nasnameyê înan zî lete-lete bîyo. Kurd; xo ra, welatê xo ra, nasname û ziwanê xo ra remayo.
2 – Semedo ke kurdî, çar parçeyan de ciwîyênê, hetê hîşmendî zî yewnan/yewbînan ra durî kewtê. Serdestan, na rewşe ra îstîfade kerdo û kurdî vîyarpêdayê. Seba menfeetê xo; kurd, vera kurdan şuxûlnaynî.
3 – Mîyanê nê çar dewletan de, meseley bibê zî wext-wext têrey de hereket kenê. Mesela vajîno ke, Tebaxa û Teşrîna Verêna 2017î de, bi pêveynayîşê Dewleta Tirkîya û Îranî; serekê îstîxbaratê yê Tirkîya, Îran, Iraq û Sûrîye ameyê têhet û qirkerdişê kurdan ser o pêkerdo. Yeweya/Yewîya Amerîka û Rûsya zî na politikaya înan eya kerda. Mesela verî Referandûmê Başûrî teşvîq kerd, dima zî netîceya Referandûmî çinbîyaye hesibna û Haşdî Şabî destna Kerkukî ser.
4 – Dewleta Rûsya, seba menfeetê xo yê sîyasîy û yê ekonomîyî, îzîn da Dewleta Tirkîya û Dewleta Tirkîya zî destna Efrîne ser. Dima zî hem Yeweya/Yewîya Amerîka hem zî Dewleta Rûsya, seba menfeetê xo yê sîyasî û ekonomîyî semedo ke Tirkîye bikewo Rojva, Tirkîye reyde peymanî imze kerdê. Hem Dewleta Yewîya Amerîka, hem zî Dewleta Rûsya adeta îxanet kerd kurdan. Dewleta Tirkîya zî no se yew firset dîy û dekewte Vakûrê Rojavayî. Rojava de, Hima zî şer dewam keno. Kurdanê Rojavayî, heme şarê Dinya, belayê çeteyanê DAIŞî ra xelisnaybî. Kurdan vera DAIŞî yew şero pîl da û no şer de 11 hezar ciwananê kurdan cuyê xo vînî kerd. 50 hezar vêşêr kurdî bîrîndar bîyê.
5 – Hinê eşkera aseno ke, mîyanê dewletan de hinê menfeet esas girêno. Mi cor de zî behs kerd, dewletî ke eyro qederê dînya tayîn kenê, tena menfeetê xo yê sîyasî û yê ekonomîyî esas gênê.
No analîzî dima, ez wazena ke hewceyeya tifaqa kurdan ser o zî tikê vindra.
1 – Kurdî hênî Rojhilato Mîyanên û Dinya de wayîrê yew hêz bîyê. Menfeetê heme kurdan, yeweya kurdan ra vêreno. Heme kurdî zanê ke, wexto ke Vakûr de, kurdî bêîrade bibê, destkewteyê Başûrî zî dekewenê binê payan. Wexto ke Rojawan de, kurdî wayîrê yew hêz û statuyî bibê, heme kurdî wayîrê yew hêzî benê.
2 – Kurdan nê çewres serran mîyan de, yew têkoşîno pîl dayo. Bi sayeyê nê têkoşînî, eyro nê sîndorî hinê bêmana mendê.
3 – Eke kurdî, her parçe de verî se yeweya/yewîya xo ya demokratîke awan bikê, bi pêroyî yeweya kurdan hina asan bena.
4 – Kurdî, hima zî nê çar parçeyan de tam wayîrê yew statuyî nêbîyê. Kurdî û welatê kurdan hima zî nêxelisîyayo. DAIŞ tede zaf rêxistinê tarîy û serdestê kurdan wazenê ke adeta kurdan ridê dinya ra hewanê.
5 – Nê se serrî yo ke, kurdî qetlîamaman ra vêrtê. Zaf rayan zî erde xo serra sugun/nefî bîyê. Kultur û ziwanê înan asîmîle bîyo. Hetan eyro, ser û binê erdê înan talan bîyo. Kurdan; nê çar parçeyanê welatî de, erdê xo ser o hima yew rehetey nêdîya.
Eke kurdî, tifaqa xo awan bikê/bikerê û xo mîyan de yew sîstemo demokratîk awan bikê; şaranê Rojhilatê Mîyanênî rê zî benê se yew model. Ay wext Rojhilatê Mîyanênî de, hinê gonî nêrişena. Ay wext Rojhilatê Mîyanênî de; heme şarî, mensûbê heme dîn û mezheban, heme bîr û bawerîyan sey birayan têreyde ciwîyênê.
Kurdî, eke no dem de mîyanê xo de, yeweya xo awan bikê, heme hewa ra qezenc kenê. Hewce keno ke gamî ra vîyar, hinê kurdî mîyanê xo de, yeweya xo awan bikê. Xora hetan eyro, mîyanê kurdan de epey konferans û pêveynayîşî bîyê. Hem kurdan mîyan de, hem Dinya de û hem zî Rojhilatê Mîyanênî de, zemînê yewey/yewîye musaît o. Ma ewta ra veynda/vengda lîder û berpirsîyaranê kurdan danê, eke eyro na yewey/yewîye nêbena se, hinê key bena?
